Bayramiç Havadan Görünüm |
Marmara Bölgesi'nde Çanakkale İli'ne bağlı bir ilçe olan Bayramiç'in doğusunda Çan ve Yenice, batısında Ezine, güneyinde Ayvacık ve Balıkesir, kuzeyinde de Çanakkale ili bulunmaktadır. Dağlık bir alanda yer alan ilçenin güney ve doğusunda Kaz Dağı bulunmaktadır. Kaz Dağı'nın 1.500 m.yi aşan yükseltileri ilçenin ortalarına kadar yayılır. İlçenin kuzeyi güneyine göre daha alçaktır. Bu dağlar arasındaki alanın ortasında Eski Menderes Çayı Vadisi yer alır. Eski Menderes Çayı'nın çevresi ormanlık olup, burada meşe korulukları yer alır. Kaz Dağı'ndan çıkan ve bir çok kollara ayrılan Eski Menderes Çayı Bayramiç Ovasını sulamaktadır. Çanakkale'ye uzaklığı 75 km. Yüzölçümü 1.275 km2 olup, toplam nüfusu 31.627'dir.
İlçenin ekonomisi, tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Belli başlı ürünleri, arpa, buğday, yulaf, baklagiller, elma, üzümdür. İlçe halkının bir kısmı meşe palamutlarından çıkarılan ve tabaklamada kullanılan tanenden geçimlerini sağlamaktadır. 1950 yıllarından sonra çayır ve meraların yerini ekim alanları aldığından hayvancılık gerilemiştir. Besi sığırcılığı projesi ilçede uygulamaya konulmuştur. Bunun yanı sıra koyun yetiştirilmektedir. Ayrıca ilçede seramik sanayiinde kullanılan hammaddelerin çıkarıldığı ocaklar bulunmaktadır.
Hadımoğlu Konağı |
Bayramiç'in tarihi geçmişi Troia Krallığı dönemine kadar inmektedir. Antik Troias bölgesinde Skepsis yerleşim alanı bulunuyordu. Kebren antik kenti de ilçedeki diğer bir antik kenttir. Bayramiç’in 18 km. güneydoğusundaki Evciler köyü yakınında kurulmuş olan Skepsis, daha sonra Bayramiç’in 10 km. doğusundaki, bugünkü Kurşunlu Köyü’nün olduğu yere taşınmıştır. Skepsis’in kuruluşuyla ilgili yeterli bilgi bulunmamakla birlikte, MÖ.1000.’in başlarında Truva kralı Priam’ın soyundan gelen Hektor’un oğlu Skamandrios ile Aineias’ın oğlu Askanias’ın şehrin kurulmasına yardımcı oldukları ve uzun zaman da burada hüküm sürdükleri antik kaynaklarda belirtilmiştir. Ksenophon’a göre; M.Ö.IV.yüzyılda kocası Zenis’den hükümdarlığı devralan Mania, Skepsis Satrapı olarak burada hüküm sürmüş ve topraklarını genişletmiştir. M.Ö.399’da Spartalı komutan Derkylidas kenti almak için buraya geldiğinde,halk yeni Satrap Meidias’ın arzusu dışında onu kentin dışında karşılayarak şehri teslim etmişlerdir. Ortaçağ başlarında kent büyük önem kazanmış ve piskoposluk merkezi olmuştur. Hadimoğulları, 1800’lerde Bayramiç’te inşaat yaparken ne yazık ki, kentin antik taşlarını kullanmışlar ve kentten bir iz bırakmamışlardır. 1993 de burada kurtarma kazısı yapılmış,ortaya bir hamam çıkarılmış,mezar stelleri ve çeşitli mimari parçalarla karşılaşılmıştır.
Bayramiç İlçesinin 12 km. doğusundaki Çaltepe ile Fugla Tepe arasındaki Kebrene antik kentinin ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu hakkında kesin bir bilgi yoktur. Xenephon ve Strabon kentin isminden bahsederlerken Skepsis ile Skamandras arasında bir yer olduğunu söylerler, ayrıca buradaki bir kuleden de söz etmişlerdir. M.Ö.479-334’de Kymeli göçmenler kenti olarak nitelendirilmiştir. M.Ö. 400’de kadın satrap Mania’nın yönetimine girmiş, 339’da da Spartalı komutan Derkylidas’a boyun eğmiştir. M.Ö.334’de Büyük İskender’in Granikos savaşındaki galibiyeti ile bölge onun hâkimiyetine girmiş, ölümünden sonra generallerinden Lysimakhos yeni kurulan Alexsandria-Troas’ı büyütmek için Kebrene halkını buraya zorla yerleştirmiştir. Oldukça geniş bir alana yayılan kentin kalıntılarından 3-4 km. uzunluğundaki surları dışında pek fazla bir şeye rastlanmamaktadır. Schliemann 1882’de burada kazı yapmış, bazı kaya mezarlarını açmış ve bazı gümüş ziynet eşyası çıkarmıştır. Bugün bu eserler Çanakkale Müzesi’ndedir.
Bayramiç Ayazma |
Pers hakimiyetine Büyük İskender son vermiş, bundan sonra Pergamon Krallığı'na bağımlı olmuş, ardından Romalılar buraya egemen olmuşlardır. Bizans döneminden sonra Karesi Beyliği Bizans egemenliği altındaki Batı Anadolu'yu ele geçirmiş, Bayramiç de Karesi Beyliği'nin sınırları içerisinde kalmıştır. Osmanlılar 1356'da Trakya'ya geçerken Türkmenlerin bir kolu da Bayramiç yöresine yerleşmişlerdir. Ahi Hızır Emir Bey ve arkadaşları Çanakkale Boğazı'nın kilit noktalarını tutmuşlar ve Bayramiç'e de Türk boylarını yerleştirmişlerdir. Bayramlarda yöre halkının dinsel görevlerini yerine getirmek ve bayramlaşmak için buraya toplanmalarından ötürü de bu yerleşim yeri Bayramiç ismini almıştır. XVIII.yüzyılda daha da gelişen Bayramiç'i Şemseddin Sami Kamüsü'l Âlâm'da, Biga bağımsız sancağının Ezine ilçesine bağlı bir bucak merkezi olarak tanımlamıştır.
İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Tepe Camisi, Taşköprü Camisi ve Hadımoğlu Konağı Türk Evi ve Etnoğrafya Müzesi ile Külcüler Kaplıcası bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu