Biga Genel Bilgi

Biga Genel Görünüm

Marmara Bölgesi'nde, Çanakkale İli'ne bağlı ilçe olan Biga'nın güneyinde Çan ve Yenice, batısında Lapseki, doğusunda Balıkesir, kuzeyinde de Marmara Denizi bulunmaktadır. İlçe toprakları kuzeyde Marmara kıyısında yer alan ovalık alan ile bunun arkasında az yükseltili engebeli bir kesimden oluşur. Ayrıca bunların üzerinde de yaylalar bulunmaktadır. Kuzeydeki Biga ve Karabiga ovaları ilçenin tarım alanlarıdır. Alüvyal topraklarla örtülü olan Biga ovası Kocabaş Çayı'nın ağzında yer alır. Marmara Denizi kıyızındaki Karabiga ise ilçenin iç kesimlerine kadar uzanır. İlçenin genel yüzölçümü 1.331 km2'dir. İlçe merkezinin denizden yüksekliği 50 metredir. Bu yükseklik Balıkkaya Tepesi'nde 196 metreyi bulur.

İlçenin ekonomisi, tarım, hayvancılık ve tarım ürünlerini işleten sanayiye dayanır. İlçede ayçiçeği, susam, domates ve sebze üretimi önde gelir. Hayvancılıkta sığır besiciliği yapılır ve dağlıç, kıvırcık, imroz gibi koyun türleri yetiştirilir. Biga ilçesinin kıyılarında, özellikle Karabiga'da balıkçılık önemli bir geçim kaynağıdır. Buna dayanılarak balık konserveciliği, süt ürünleri için de mandralar bulunmaktadır. Peynir üretiminde Türkiye'nin önde gelen ilçelerindendir. Ayrıca deri üretimi, düz yaygılar, pamuklu dokumalar yaygındır.

Priapos Antik Kent Kalıntıları

Biga ismini antik pagai kentinden almış olup, ilçe sınırları içerisinde Parion ve Priapos antik kentleri bulunmaktadır. Parion, Çanakkale’nin Biga ilçesinin Balıklıçeşme bucağına bağlı Kemer köyünün 1 km. doğusundadır. Parion’un ismi ilk kez Herodotos’da geçmiştir. Pers Kralı Dareios İskit seferine çıkışında (M.Ö.513-512) Parionlu’lar da onun yanında sefere katıldılmışlardır. Atina-Sparta savaşında da Atina’nın yanında yer almışlar, Amkibiades’in komutasındaki donanma M.Ö.410 da Parion’un limanında toplanmıştır. Büyük İskender, Persleri yendikten sonra burasını kendisine bağlamış, onun ölümünden sonra da Trakya Kralı Lysimachos M.Ö.302 de Parion’u kendi yönetimine almıştır. M.Ö.241’de ise Bergama krallığına bağlanan kent Attalos’lar zamanında büyük bir imar faaliyeti görmüştür. Bergama Kralı III. Attalos’un varis bırakmadan ölümü üzerine Roma İmparatorluğuna bağlanmıştır.

Parion Antik Kenti Kazı Çalışmaları

Çanakkale’nin Biga İlçesine bağlı Karabiga’nın 2 km. kuzeydoğusundaki burnun ucunda da Priapos antik kenti bulunmaktadır. Bu kentin ne zaman kurulduğu hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, M.Ö.V. yüzyılda da şarapları ile ün kazandığını ve Yunanistan’a şarap gönderdiği kaynaklardan öğrenilmektedir. Arrianos’un Anabasis’i kitabından , İskender’in Granikos Savaşına giderken buradan geçtiğini öğreniyoruz. Priapos İskender’e teslim olmuştur. M.S.I.yüzyılda ise Roma-Mithridates savaşında Pontus askerlerinin buradaki Artemis mabedini soyarak, tanrıçanın heykelini götürdükleri yine kaynaklardan öğrenilmektedir.

Priapos M.Ö.II.yüzyılda adına sikke basmış, İmparator Augustus (Octavianus) döneminde (M.Ö.43-M.S.18) Roma’nın yavru kenti olarak gelişmiştir. Sonraki yıllarda önemini yitirmiş ve Parion’a bağlanmıştır. İlçe uzun süre Bizansızlar’ın yönetiminde kaldı. 1364 tarihinde I. Murad’ın komutanlarından Lala Şahin Paşa tarafından Osmanlı topraklarına katılmıştır. Bu tarihten sonra Biga adını almıştır. Timurtaş Paşa’nın oğlu Gazi Umur bey tarafından ilçede cami, medrese ve şadırvanlar yaptırılmış ve döneminde oldukça mamur bir hale getirilmiştir.

Biga Kocakum

Kurtuluş Savaşı öncesi 20 Şubat 1920'de Anzavur Ahmet'in baskınına uğramış, 24 Nisan 1920'de Kuvay-ı Milliye güçlerince geri alınmışi 4 Temmuz 1920'de Yunanlılar tarafından işgal edilmiştir. Kurtuluş Savaşı'nın kazanılması üzerine de 18 Eylül 1922'de bu işgalden kurtulmuştur.

İlçede günümüze gelebilen eserler arasında; Namazgâh Şehitliği, Kurşunlu Camisi, bu cami 1900'de geçirdiği büyük yangından sonra yeniden yapılmıştır. Sultan II.Murat dönemi yapılarından Umurbey Mescidi ve Hamamı da günümüze ulaşamamıştır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu