Saruca Paşa
Saruca Paşa (?- 1454)
Saruca Paşa Yıldırım Beyazıt zamanında Gelibolu’da Kaptan-ı Deryalık yapmıştır. 1391’de Gelibolu Tershanesini yaptırmıştır. Gelibolu Kalesini onartmış, limanı temizletmiş, dış limanın girişine iki katlı kuleler yaptırmıştır. Üç katlı zincir ile Liman ağzını kapatmıştır.
Kendi adına Gelibolu’nun en büyük hamamı olan Saruca Paşa Hamamı’nı yaptırmıştır. Onun zamanında Tershane Gemi yapımına başlamıştır.
Çektiri tipi savaş gemileri ilk defa burada yapılmıştır. Osmanlı’da pekçok savaşa katılmış olup, bir süre gözden düşmüş ise de II. Murat zamanında tekrar (1424 yılında) Gelibolu Kale Komutanı olmuştur.
II. Murat devri vezirlerinden Saruca Paşa’nın Fatih tarafından 1453’te emekliye ayrılarak Gelibolu’da bulunduğu sırada yaptırdığı bir de medrese vardır. Saruca Paşa bir Cami ve imaret yaptırmıştır. Cami yıkılmış, türbesi ayaktadır. Vakfiyesi Kervansaray yanında 906 dükkan, kale önünde bir dükkan, hamam, 18 ciltten oluşan küçük bir kitap koleksiyonu ile kurulan ilk kütüphane buradadır.
1454 yılında vefat ettiği tahmin ediliyor.
