Tersanelerde art arda yaşanan ölümlü kazalar, Çalışma Bakanlığı'nı harekete geçirdi. İşveren ve sendika yetkilileriyle bir araya gelerek çözüm arayan bakanlık, İş Kanunu'nda değişikliğe gidecek.

Değişikliklerin başında, iş güvenliğini sağlamayan işverenlere verilen cezaların artırılması geliyor. İş sağlığını ve güvenliğini sağlamayan işyerlerine mevcut durumda 88 ile 900 YTL arasında yaptırım uygulanıyor. Bakanlık, bu cezaları birkaç kat artırarak işvereni, 'güvenlik' konusunda daha duyarlı hale getirmeyi planlıyor. Tersanelerdeki ölümlerle ilgili iş müfettişlerinin incelemeleri ise sürüyor. Denetimlerin ay sonuna kadar tamamlanması bekleniyor. Gemi inşası, Türkiye'de son dönemde en hızlı gelişen sektörlerin başında yer alıyor. Tersaneler, bugünden 2010-2012 yıllarının siparişlerini almış durumda. Çalışmalar yoğun bir şekilde devam ediyor. Ancak son dönemde peş peşe yaşanan ölümlü kazalar, dikkatleri sektördeki güvenlik tedbirlerine çekti. Bakanlığın tersanelerdeki iş kazalarının nedenleri ve önlenmesi konusunda nelerin yapılabileceğini belirlemek üzere kurduğu komisyonun çalışmaları sürüyor. Ölümlü kazaların çoğunlukla taşeron firmalarda yaşanması dikkatlerden kaçmıyor. Dolayısıyla incelemeler, bu firmalar üzerinde yoğunlaştırılıyor. Bu arada Tuzla'da tersaneler bölgesinde 5 aydır devam eden teftişlerde de sona gelindi. İş müfettişleri, hangi işçinin hangi taşerona bağlı çalıştığını, işçilerin ücret, sigorta, çalışma süresi, ara dinlenmesi, haftalık ve yıllık izin gibi haklarının sağlanıp sağlanmadığını kontrol ediyor. Denetimlerde, işyerlerinde yabancı ya da kaçak işçi çalıştırılıp çalıştırılmadığı da inceleniyor. Müfettişlerin hazırlayacağı rapor doğrultusunda kusuru görülen işletmelerle ilgili tedbirlerin en sert şekilde uygulanacağı belirtiliyor.

Kazaların en önemli sebebi düşme

Henüz raporlar tamamlanmamış olsa bile, ilk belirlemelere göre alınacak tedbirlerin başında taşeronluk sisteminin kontrol altına alınması geliyor. Tuzla'da 44 tersane faaliyet yürütüyor. Bunların yanı sıra taşeron olarak ifade edilen 563 'alt işveren' bulunuyor. 44 işletmede 3 bin 883 kişi çalışırken, taşeronlar 18 bin 42 kişiyi istihdam ediyor. İncelemelerde dikkat çeken bir başka nokta ise sektörün gösterdiği gelişmenin fiziki olarak yaşanmaması. Birkaç sene önce 3 bin olan Tuzla'daki işçi sayısı, şimdilerde 23 bine ulaşmış durumda. Ancak işçi sayısı artarken, tersaneler metrekare ve hacim olarak büyümedi. Dolayısıyla onlarca işçi, sıkışık mekânlarda neredeyse omuz omuza çalışıyor. İşçi ve iş trafiğindeki artış karşısında tersane alanı dar gelmeye başlıyor. Bu yüzden kaza riski yükseliyor. İstanbul Tuzla'daki tersanelerdeki ölümlü kazalara son olarak önceki gün bir yenisi eklendi. Kazada hayatını kaybeden Cevat Toy isimli işçiyle birlikte son 7 aydaki ölümlü kaza sayısı 15'e yükseldi. Son 7 yılda toplam 50 işçinin ölümüyle sonuçlanan kazaların çoğunluğunun düşme ve elektrik çarpmasından kaynaklandığı tespit edildi. Çalışma Bakanlığı'nın raporuna göre Aralık 2006-Eylül 2007 döneminde meydana gelen kazalarda 2 işçi düşme, 2 işçi kalp krizi, 3 işçi elektrik çarpması, 1 işçi de sıkışma sonucu hayatını kaybetti. Ayrıca bir işçi elektrik çarpması, diğeri de düşme sonucu uzuv kaybına uğradı. Aynı dönemde yaralanma ile sonuçlanan 376 iş kazasının çoğunlukla düşme, göze çapak kaçması, cisim çarpması, makine, sıkışma, kesilme, cisim batması, yanma, elektrik çarpması sonucu meydana geldiği belirlendi.

'Kazalara, taşeronluk ve eğitimsizlik yol açıyor'

Öte yandan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, Sırbistan Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanı Rasim Ljajiç ile görüşmesi sırasında gazetecilerin konuya ilişkin sorularına cevap verdi. Kazalarda taşeronluk ve eğitimsizliğin iki önemli neden olarak öne çıktığını aktaran Bakan Çelik, sorunun çözümü için tarafların kendilerine özellikle 'taşeronluk' konusunda nihai bir metin sunacaklarını belirtti. Çelik, taşeronluk konusunu yasal çerçeveye oturtmak için de çalışma yapacaklarını söyledi. Tersane bölgesindeki eğitim merkezini de geliştirerek işçilerin bilinçlendirilmesinin sağlanacağını duyurdu.