Akil Muhtar Özden
Akil Muhtar ÖZDEN (1877-1949)
Doktor, bilim adamı. Yükseköğrenimine Tıbbiye Mektebi’nde başladı; 1896’da Abdülhamid II’nin baskı yönetiminden kaçarak İsviçre’ye gitti, öğrenimini, orada tamamladı (1902).Bir süre Paris’te Pasteur Enstitüsü’nün derslerini izledi (1903). Cenevre’de Profesör Bard’ın asistanlığını yaptı (1903); Profesör Major’un polikliniğine önce asistan (1904), sonra doçent oldu (1906). Anestezik maddelerin etkilerini ortaya koyan bir yöntemle morfin ve türevlerinin anestezik özelliklerini ve etkilerini belirlemeyi başardı.
Meşrutiyet’in ilanından sonra (1908) İstanbul’a çağrıldı ve Tıp Fakültesi Tedavi Kliniği’nde farmokoloji profesörlüğüne atandı. 1944’te ordinaryüs profesör oldu. Özden’in, Kızılay’ın ve Türk Ocakları’nın kurulup gelişmesine önemli katkıları olmuştur. Günümüzde farmokoloji laboratuarında okunan klasik kitabını yayımlamıştır.
Ölümünden sonra, 1982’de son 60 yılın en değerli 5 doktorundan biri olarak ödüle layık görülen Özden’in başlıca eserleri: Tıp Müfredatı, Farmakodinam, ve tedavi Dersleri (1935-1946, 6 kez basılmış, 1000 sayfalık yapıt), Hava Kimya Muharebelerine Karşı ilk Yardım ve Tedavi (1938), İlim Bakımından Ahlâk (1942).
