Bezm-i Alem Valide Sultan
Bezm-i Alem Valide Sultan (?-1853)
Sultan II.Mahmud’un eşi, Sultan Abdülmecid’in de annesidir. Oğlunun tahta çıkışı ile Valide Sultan olmuş ve Onun padişahlığında yardımcısı olmuştur.Aslen Rus kökenli olup, asıl adı Suzi’dir. Servetinin büyük bir kısmını hayır işlerine harcamış ve kurmuş olduğu Bezm-i Alem Valide Sultan Hastanesi ve okulu İmparatorluğun en önemli iki müessesesi olmuştur. Hastanesinin yapımına 1843 yılında başlanmış ve 1845’te de açılmıştır. Ayrıca düzenlediği Vakfiyesinde burada çalışacakları en ince detayına kadar belirlemiştir. Vakfiyede son derece insani hükümler bulunmaktadır. Örneğin: Bir hastanın iyileşmesi için bir limon gerekli ise ve o limonun değeri de bir altın lira ise o mutlak alınacaktır.
Sultan Mahmud türbesinin arkasında Rüştiye eğitimi yapan ve içerisinde litografya matbaası bulunan bir okul yaptırmıştır (1850). Yine bunun için hazırladığı vakfiyesinde okutulacak derslerden hocalara verilecek ücrete kadar en ince detay üzerinde durmuştur. Ayrıca 546 değerli yazma kitaplardan oluşan bir de kütüphane kurmuştur.
Dolmabahçe Camisi ile Guraba Hastanesi Camisi yine Onun eseridir. Ancak 1852 yılında yapımına başlanan Dolmabahçe Camisi, Valide Sultan’ın ölümü üzerine oğlu Abdülmecid tamamlamıştır. Bunların yanı sıra başta Yahya Efendi Dergâhı olmak üzere bir çok dergâha vakıflar yaptırmıştır. İstanbul’un çeşitli semtlerinde Bezm-i Alem Valide Sultan çeşmeleri olarak bilinen çeşmeleri bulunmaktadır.
