Garabet Amira BALYAN   (1800-1866) 

Hassa mimarı.Krikor Amira Balyan’ın oğludur.gençliği ve eğitimi hakkında kesin bir bilgi yoktur.Babasının ölümü üzerine (1831) kazaz Artin’in tavsiye ve aracılığı ile eniştesi Ohannes Amira Severyan’la birlikte onun yerine geçmiştir. İlk çalışması yedikule’deki Ermeni Hastanesi’nin yapımıdır.Ermeni cemaatine yanlız mimar olarak değil, cemaat meclisinde üyelik yoluyla, büyük bağışlarıyla ve eğitim kurumları kurup destekleyerek hizmette bulunmuştur. 

Mimarlık tarihine adı, "Dolmabahçe Sarayı’nın Mimarı" olarak geçen Garabet Amira Balyan, ailenin profesyonel etkinliğinde ve sürekliliğinde kilit noktada olan kişidir.II.Mahmud, Abdülmecid ve Abdülaziz’in hükümdarlık yıllarında hassa mimarlığı yapmıştır. En verimli çalışma dönemi, Abdülmecid’in saltanat yıllarına (1839-1861) rastlamaktadır. Yaklaşık 30 yıl süren meslek yaşamında 7 saray, 4 fabrika, 1 kışla, 1 cami, 2 hastane, 3 okul, 2 su bendi, 1 türbe-sebil, 7 kilise ve bir çok konut tasarlayıp inşaa etmiştir.Bir bölümü arşiv belgeleriyle kontrol edilmemiş olmakla birlikte Garabet Kalfa’nın yapı listesi şöyledir:Dolmabahçe Sarayı (Muayede Salonu ve iki ana kapı Nigoğos tarafından yapıldı), Çifte Saraylar (Eyüp, mevcut değil), Cemile ve Münire Sultan Sarayları (Çifte Saraylar, Fındıklı, bugün Mimar Sinan Üniversitesi binaları), Çırağan sarayı (eski, mevcut değil), Hünkâr kasrı (İzmit, bugün müze), Bayıldım Köşkü’nün yeniden yapımı (Dolmabahçe, mevcut değil), Yıldız Köşkü (mevcut değil), Gümüşsuyu Kışlası (bugün İstanbul Teknik Üniversitesi binası), Kuleli Süvari Kışlası (bugün askeri okul), Dolmabahçe camii, II.Mahmud Türbesi (Çemberlitaş), Mekteb-i Harbiye (bugün Askeri Müze), Sipahi Ocağı (Harbiye, mevcut değil), terkos Tesisleri, Kirazlı Bent (Bahçeköy), Bend-i Cedid veya II.Mahmud Bendi, İzmit Çuhahanesi, Hereke Fabrikası, Bakırköy Bez Fabrikası, Beykoz Deri Fabrikası, Zeytinburnu demir Çelik Fabrikası, Yedikule Surp Pırgiç Ermeni Hastanesi ve Surp Agop Kilisesi, Surp Asdvadzadzin Kilisesi (Beşiktaş), Surp Yerevman Haç Kilisesi (Kuruçeşme), Surp Yerrortutyun (Üç Horan) Kilisesi (Beyoğlu, Ohannes Serveryan’la birlikte), Cemeran Okulu (Üsküdar). 

Bunların çoğu sağlam ve ayakta olup, özgün durumlarını korumaktadır. hemen tümü de birinci derecede korunması gereken kültür varlığı sayılıp koruma altına alınmıştır.