Mardiros MANAKYAN (1839-1920)
Tiyatro oyuncusu, yönetmen, direktör. Hasköy’deki Nerisyan Okulu’nu bitirdi. Aynı okulda öğretmen yardımcılığı yaptı. 1857’de amatör oyuncularla Beyoğlu’ndaki bir tiyatroda oynadığı “Aristodem”le sahne yaşamına atıldı. Aynı toplulukla Beyoğlu Şark Tiyatrosu’nda oyunlarını sergilediler. Gruptan ayrılmalar olunca, kimi amatörlerle İzmir’e gitti. Bir süre sonra İstanbul’a döndü.
Manakyan, Testeciyan adıyla özel dersler vermeye başladı. 1866’da Kayseri’deki bir okula öğretmen oldu, iki yıl burada kaldı. Güllü Agop’un Türkçe oyunları sergileme tasarısını duyunca İstanbul’a döndü. Bir süre Manokyan Grubu ile çalıştı. Daha sonra Güllü Agop Tiyatrosu’na geçti. Bir süre Şehzadebaşı Tiyatrosu’nda çalıştı. Tiflis turnesine çıktı (1880).
Dönüşte Güllü Agop’la birleştiyse de uzun sürmedi. Agop saraya alınınca, Beyoğlu’ndaki Crıissant Tiyatrosu’nda Benliyan ile operetler oynamaya başladı. Bir süre için Mısır’a gitti. Dönüşte Osmanlı Dram Kumpanyası’nı kurdu (1888). Otuz yıl bu tiyatroyu başarıyla yönetti. Tiyatrosu, o dönemin en beğeni kazanan ve ciddi tiyatro olma özelliğini uzun yıllar korudu.