Nihat Sırrı ÖRİK (1895-1960)
İstanbul’da doğan Nahit Sırrı, Maarif Nezareti mektupçularından, Mabeyin mütercimi ve Hukuk Fakültesi öğretmeni Örikağasızade Hasan Sırrı Bey’in oğludur. Dedesi Ahmed Nafiz Paşa ise divan sahibi bir şairdi.
Nahit Sırrı, Galatasaray Lisesi’ndeki öğrenimini yarım bıraktı ve özel dersler alarak kendini yetiştirdi. 1915-1928 yıllarında Tiflis, Berlin, Paris, Viyana, Roma ve Kopenhag’da yaşadı. Türkiye’ye döndükten sonra bir süre Cumhuriyet gazetesinde çalıştı. Ölümüne kadar Milli Eğitim Bakanlığı’nda çevirmenlik ve çeşitli gazetelerde yazarlık yaptı.
İlk öyküsü 1927’de “ Zeyneb, la Courtisane” adıyla Paris’te çıkarken Les Oeuvres Libres dergisinde yayımlandı. Nahit Sırrı, öykü ve romanlarında, iki dönem arasında sıkışıp kalmış insanları, nostaljik bir tavır içine girmeden, nesnel, yalın ve ironik bir dille anlattı.
Özellikle Meşrutiyet’in ilanından Hareket Ordusu’nun İstanbul’a gelişi ve II. Abdülhamit’in tahttan indirilişine değin uzanan tarihsel süreci konu edindiği Sultan Hamid Düşerken adlı romanıyla başarılı bir “tarihsel roman” örneği verdi.
Yayımlandıktan çok sonra gündeme gelen roman, 1976’daki sadeleştirilmiş ikinci baskısından sonra Kemal Bekir Özmanav tarafından Düşüş adıyla oyunlaştırıldı. Öykü, oyun, gezi notları ve inceleme kitapları bulunan Nahit Sırrı, Milli Eğitim Bakanlığı’na yirmiye yakın kitap çevirmiş, konularını yakın tarihten alan tefrika romanlar da yazmıştır.
Eserlerinden bazıları:
Hikaye Kitapları:Kırmızı ve Siyah, San’atkârlar, Eski Resimler, Eve Düşen Yıldırım
Romanları:Eve Düşen Yıldırım,, Kıskanmak, sultan Hamid Düşerken
Oyunlar:Sönmeyen Ateş, Muharrir, Alınyazısı.
İnceleme:Edebiyat ve sanat Bahisleri, Tarihi Çehreler Etrafında, Roman ve Hikaye.
Gezi Notları:Anadolu, Bir Edirne Seyahatnamesi, Kayseri-Kırşehir-Kastamonu.
Hatıraları:Eski Zaman Kadınları Arasında.