Şeyhülislam Yahya Efendi (1553-1644)
Divan şairi aynı zamanda şeyhülislâmdır. İstanbul’da doğdu. Şeyhülislam Ankaralı Zekeriya Efendi’nin büyük oğludur. Medrese öğrenimi görmüş, Arapça ve Farsça’yı da öğrendikten sonra uzun süre Müderrisliklerde ve Kadılıklarda bulunmuştur. Anadolu ve Rumeli Kazaskerliği yapmıştır. 1621’de ilk defa Şeyhülislam oldu.
Sadrazam Kemankeş Ali Paşa’ya rüşvet almaması için nasihatte bulunması üzerine Paşanın IV.Murad’a şikayeti üzerine azledilmişse de Padişah sadrazamın haksızlığını anlayınca 1624’te Onu tekrar şeyhülislamlığa getirmiştir. Zorbaların isyanı sırasında bu görevden ayrılıp saklanmak zorunda kalmıştır. 1633’te üçüncü defa aynı göreve getirildi. Revan ve Bağdat seferlerinde Sultan IV.Murad’la birlikte bulunmuş ve Onun iltifatını görmüştür. Sultan İbrahim’in zamanında da Şeyhülislamlıkta kaldı ve ölümüne kadar bu görevini sürdürdü. Mezarı, babası Zekeriya Efendi’nin Çarşamba’daki mezarı yanındadır.
Divanı “Asarı Müfide Kütüphanesi” serisi arasında basılmıştır. Divanından başka Feraiz manzumesi şerhi, Kasidei Bür’e tahmisi, Nigaristan Tercümesi, fetvaları, bir de İkinci Osman zamanına dair bir tarihçesi vardır ama basılmamıştır.