Marmara Bölgesi'nde, İstanbul İline bağlı bir ilçe olan Esenler, kuzeyinde Gaziosmanpaşa, güneyinde Zeytinburnu ve Güngören, batısında Bağcılar, doğusunda da Bayrampaşa ilçeleri ile çevrilidir.
Esenler'in bulunduğu alan düzlük olup, Litros Vadisi ile derin biçimde yarılmıştır. Ayrıca ilçe toprakları içerisinde günümüzde kurumuş olan küçük deresi bulunmaktadır.
Yüzölçümü toplam 5.227 hektar olup, 2000 Yılı Genel Nüfus sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 380.709'dur.
İlçede Akdeniz ile Karadeniz iklimi arasında geçiş tipi hüküm sürmektedir. Yazları sıcak ve kurak, kışları ılıman ve yağışlıdır.Kış aylarında kuzeyden esen hakim rüzgarlarla sıcaklık çok düşmektedir.
İlçenin ekonomisi ticaret ve küçük sanayie dayalıdır. 1970'li yıllara kadar tarım ve hayvancılığa dayalı olan ekonomisi, ilçedeki hızlı yapılanmadan ötürü önemini yitirmiştir. Son yıllarda tekstile yönelik küçük işletmeler ile atölye bazında imalathaneler ilçe ekonomisinde rol oynamaktadır. İstanbul otogarının burada oluşu ilçe ekonomisine canlılık kazandırmıştır.
Burada, Bizans döneminde Litros (Esenler) ve Avas (Atışalanı) isimli köylerin bulunduğu bilinmektedir. Bu köylerde Bizans'ın tarım ürünleri yetiştiriliyordu. İstanbul'un fethinden sonra bu köylerde yaşayan halk buradan göç etmiştir. Kurtuluş Savaşı'ndan sonra burada yaşayan Rumlar mübadele ile Yunanistan'a gitmiş, yerlerine Makedonya'dan gelen Türkler yerleştirilmiştir. Buna rağmen Litros ve Avas isimleri 1930'lu yıllara kadar korunmuştur. Ardından 1937-1940 yıllarında bu isimler Esenler ve Atışalanı olarak değiştirilmiştir.
İlçenin büyük bir bölümü askeri bölgedir. Atışalanı ve Esenler 1970 yılına kadar köy konumunda olup, Bakırköy ilçesine bağlı idi. 1992-1994 yılları arasında Güngören ilçesine bağlanan Esenler, 1994'te 16 mahallenin birleştirilmesi ile müstakil ilçe konumuna getirilmiştir.
İlçeden günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Kilise kalıntısı, Su Kemeri, Su Terazisi, Atışalanı Çeşmesi, Atışalanı Sebili, Litros Ayazmasına ait çeşme, Yavuz Selim Çeşmesi ve Nene Hatun Çeşmesi bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.istanbul.net.tr, www.türkiye.online.com ve www.otogar.gen.tr adreslerinden alınmıştır.