Karamürsel Genel Bilgi

Marmara Bölgesi’nde, Kocaeli İli’ne bağlı bir ilçe olan Karamürsel’in doğusunda Gölcük, güneyinde Bursa, batısında Yalova, kuzeyinde de İzmit Körfezi ve Marmara Denizi yer almaktadır.

Kocaeli’nin güneybatı kesiminde yer alan Karamürsel, batıda genişleyen dar bir kıyı şeridi ile arkasındaki dağlık alanlardan oluşmuştur. İlçenin güney kesiminde doğu-batı doğrultusunda uzanan Samanlı Dağları bulunmakta olup, bu dağlar aynı zamanda Bursa ile doğal sınırını oluşturmaktadır. Bu dağlardan kaynaklanan Yalakdere İzmit Körfezi’ne dökülür ve taşıdığı alüvyonlarla Hersek deltasını körfezin ağzında oluşturur. Aynı zamanda burada oldukça sığ 1 km2’yi aşan Hersek Gölü bulunmaktadır. İzmit’e 34 km. Uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 258 km2 olup, toplam nüfusu 46.229’dur.

Bitki örtüsünü meşe meyve ve bodur ağaçlar oluşturmaktadır. Yazları sıcak,kışları soğuk olan bir-iki ay dışında ılık bol yağışlı ve nemli bir iklim özelliği bulunmaktadır.

İlçenin ekonomisi tarım, balıkçılık ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, mısır, ayçiçeği, zeytin, armut, elma, üzüm, kiraz ve cevizdir. Eskiden yaygın olan bağcılık daha çok ilçenin iç kesimlerinde yapılmaktadır. İstanbul pazarına yönelik tarla ve sera çiçekçiliği yapılmaktadır. Hayvancılıkta sığır besiciliği ön planda olup, süt üretimine dönüktür. Hersek Gölü’nün giriş kesimindeki dalyanlarda tatlı su balıkçılığı, Güzelyalı kesiminde de kıyı balıkçılığı yapılmaktadır.

Karamürsel’in bulunduğu yöreye, MÖ.1200’lerde Hititler yerleşmiş, ardından MÖ.VII.Frigler, MÖ.620’de Lydialılar, MÖ.546’da Perslerin yönetimi altına girmiştir. Makedonya’lıların egemenliği sırasında Pronectus isimli antik kent burada kurulmuştur. MÖ.V.yüzyılda Bithynia Krallığı’nın sınırları içerisinde olan Karamürsel, MÖ.I.yüzyıldan sonra Roma egemenliğine girmiştir. Doğu Roma İmparatorluğu zamanında (Bizans) Helenapolis ismi ile önemli bir ticaret merkezi idi. Karamürsel’den İznik’e yönelik, Bağdat yolu olarak tanımlanan yol, Bizanslılar tarafından yapılmıştır. Yöre Bizanslılar ile Selçuklular arasında sürekli el değiştirmiştir.

Osmanlı İmparatorluğu’nun kuruluş yıllarında Orhan Gazi döneminde, Karamürsel Alp Bey tarafından 1324’te Osmanlı topraklarına dahil edilmiştir. İlçeye ismi verilen ve Osmanlıların ilk amirali olan Karamürsel Alp Bey burada bir donanma merkezi kurmuştur. Karamürsel aynı zamanda Osmanlı donanmasında kullanılan çekdiri türünden bir geminin ismidir.

XIX.yüzyıl sonlarında İzmit Mutasarrıflığına bağlı bir kaza merkezi konumunda idi. I.Dünya Savaşı’ndan sonra 25 Haziran 1920’de İngilizlerin, 11 Temmuz 1920’de Yunanlıların işgaline uğramıştır. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra bu işgalden kurtarılmış, Cumhuriyetin ilanından sonra 1924 yılında Kocaeli’ne bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Yalakdere’de Kösem Sultan’ın yaptırdığı Valide Sultan Köprüsü ve Karamürsel Alp Bey’in Mezar Anıtı bulunmaktadır. Ayrıca Başdeğirmen Mesire Alanı da ilçenin doğal güzelliklerindendir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.kocaeli.gov.tr adresinden alınmıştır.