'ABD bir koyundan 50 post çıkardı'

Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İlker Parasız, küresel krizin çıkış sebebini Türkçe'deki bir özdeyişle açıklayarak, "Bir koyundan iki post çıkarmak özdeyişi var. Amerika da bir koyundan 50 post çıkardı. Ama ortada bir koyun var. Kriz bundan çıktı" dedi.

Sakarya Üniversitesi (SAÜ) tarafından düzenlenen 'Küresel Finansal Krizin Avrupa ve Türkiye'ye yansımaları konulu panel, SAÜ Kongre ve Kültür Merkezi'nde gerçekleştirildi. Yrd. Doç. Dr. Selim İnaçlı'nın oturum başkanlığında yapılan panelde Yapı Kredi Bankası Genel Müdür Yardımcısı Muzaffer Öztürk ve Merkez Bankası Yönetim Kurulu Üyesi Prof. Dr. İlker Parasız, küresel krizin nedenleri ve çözümü konusunu ele aldı.

Dünyadaki krizin Türkiye'deki deyimlerle açıklanabileceğini belirten Prof. Dr. İlker Parasız, "Dünyadaki krize bakıyoruz. Bu kriz bizim ödeyişlerimize uyuyor. Nedir bunlar; bir koyunda iki post çıkarmak, deve var bin akçe, deve var bir akçe. Deve var bir lira, deve var bin lira. Şimdi bu krizde Amerikan finans sistemi bir koyundan 50 post çıkarmış. Karşıda bir koyun var. Kriz bu. Amerika bir koyundan 50 post çıkarmış. Ama ortada sadece bir koyun var. Bu krizi bu şekilde yorumlamak gerekiyor" şeklinde konuştu.

Para politikaları hakkında bilgi veren Parasız, "Krizde Merkez Bankası ne yapıyor? Bunu deyince para politikasıyla ilgili 4 tane şey söyleyeyim; para politikası verimsizdir, para politikası etkisizdir, para politikası gereksizdir, para politikası parasızdır. Para politikasının gereksiz olduğunu yaşayarak görüyoruz zaten. Çünkü Amerika'da alınan herhangi bir para politikası kararlarının, faiz kararlarının Amerikan ekonomisine etkilemesi 6 ay ila 22 ay arasında değişir Bugün alınan karar yarın etki
yapmaz. Bu para politikasının özelliği. Bizde nasıl oluyor bu? Türkiye'de alınan herhangi bir para politikası kararının ekonomiyi etkilemesi, reel sektörde 3 ay ila 9 ay arasında değişiyor. Enflasyon üzerindeki etkisi ise 9 ila 18 ay arasında değişiyor. Yani geçen sene Merkez Bankası faiz oranlarını düşürdüğünde, ben o zaman düşürmeye karşıydım, 'Bu parasal onay alınması anlamına gelir, bakarsınız bir gün enflasyon hiç ummadığınız bir şekilde çıkar' dedim. Bugünlerde de enflasyon yükseldi" diye devam etti.

G-20 zirvesinde alınan kararların ekonomiyi hemen olumlu etkilemeyeceğini kaydeden Parasız, "Orada finans yerine maliye politikası benimsenseydi, küresel ısınmayla ilgili bir fon kurulsaydı, Amerika da bu işin içinde olsaydı, hem dünyanın küresel ısınma problemi ortadan kalkardı hem de parasal kriz sorunu çözülürdü" ifadelerini kullandı.