Tabii güzelliği, kumsalları, plajları ve turistik tesisleriyle görülmeye değer bir yer olan ilimiz, yörenin günübirlik deniz ihtiyacını karşıladığından ve özellikle İstanbul ve Ankara gibi yakın yörelerde yaşayıp hafta sonunda sakin bir tatil için denizden yararlanmayı düşünenlere bu imkanı tanıdığından ikinci konut yeri seçimi yönünden tercih edilen iller arasındadır. Sapanca Gölü, Büyük Akgöl, Küçük Akgöl ve Poyrazlar Gölü ilin önemli tabii güzellikleri arasındadır.
Karasu ve Kocaali ilçelerinin kıyı kesimleri yörenin turizm faaliyetlerine önemli bir katkı ve canlılık sağlamaktadır.
İl, deniz, dağ, orman, ve sağlık turizmi açısından önemli bir potansiyele sahip olmakla birlikte bu potansiyelinin tam olarak değerlendirildiği söylenemez.
Akyazı Kuzuluk Kaplıcaları, ülkemiz çapındaki en önemli merkezlerden biri durumundadır.
Ayrıca; Akyazı Çökek Kaplıcası, Geyve Acısu, Geyve Ilıca Köyü İçmesi ile Taraklı kil Hamamı sağlık turizmi açısından değerlendirilebilecek yerlerdendir.
TARİHİ ESERLERİ:
Tarihi eserler olarak Beşköprü (Justinianus Köprüsü), Harmantepe Kalesi, Adliye Kalesi, Orhan Camii, Orhan Gazi Camii ve Atatürk Evi en önemli tarihi eserler arasında sayılabilir. Tarihimizde önemli bir yeri olan Sakarya Nehri de ili bir baştan bir başa katederek Karadeniz’e dökülmektedir.
Atatürk Evi ve Müzesi ( Sakarya Müzesi) Atatütk İl Ormanı Sapanca Gölü Poyrazlar Gölü ve Mesiresi Taşkısığı Gölü ve Çevresi Çark Mesiresi Maltepe Tesisleri Göl Tesisleri Tarihi göç yolları üzerinde bulunan Sakarya’nın Türk hakimiyetine girmesinden sonra Türk-İslam kültürü, kültürel yapıyı şekillendirerek kalıcı olurken, 19.yüzyılın ikinci yarısından sonra bölgeye yerleşen Kafkas ve Balkan göçmenleri ile Doğu Karadeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu göçmenleri kültürel yapıya ayrı bir güzellik ve zenginlik katmışlardır.
Dolayısıyla, Sakarya’ya özgü bir folklordan ziyade, çok renkli bir folklorik yapı söz konusudur. Sakarya, milli kültürümüzün, milli önceliklerimizin bir seromonisi durumunda olup, en eski kültür ve folklorik özellikler, Hendek, Geyve ve Taraklı ilçelerimizde görülmektedir. Yerli halkın örf ve adetleriyle iç ve dış göçlerle gelenlerin kendilerine has örf ve adetleri karışmıştır. İlin bu özelliği, el sanatlarına, mimariye, gelenek ve göreneklerine ve yaşam biçimine kadar yansımıştır. Geleneksel hayat tarzı halen, şehir merkezlerinden ziyade küçük yerleşim birimlerinde birbirleriyle çatışmadan yan yana yaşatılabilmektedir.
Geleneksel sanatlar yönüyle de oldukça zengin olan ilde, eskiden yaygın olan çömlekçilik, ağaç oymacılığı, mobilyacılık, dokumacılık, el örgü işleri, süpürgecilik, sepetçilik ve bakırcılık modern teknolojiye yenik düşerek unutulmaya yüz tutarken halen az da olsa Taraklı yöresinde, ağaç işçiliği ve oymacılığı görülmektedir.
Nitekim, il merkezindeki “Hasırcılar, Semerciler, Pabuççular, Tığcılar” gibi mahalle isimleri, geçmişte geleneksel el sanatlarının ilimizdeki önemini ortaya koymaktadır.
Tescili ve tasnifi yapılmış kültür varlıklarının sergilendiği il merkezindeki Atatürk Müzesi ile Geyve Alifuatpaşa Beldesindeki Kuva-i Milliye Müzesi olmak üzere 2 müze bulunmaktadır.
Geleneksel konut mimarisinde 158 konut mevcut olup, bunların 38’i Adapazarı’nda, 85’i Taraklı’da, 23’ü Sapanca’da, 6’sı Pamukova’da, 5’i Karasu’da ve 1’i Akyazı Kuzuluk Beldesindedir. Tescili Yapılmış Kültür Varlıklarından; 24 cami, 15 mezarlık, şehitlik ve türbe, 5 çeşme, 7 kale, 4 hamam, 3 köprü, 1 imaret, 158 tarihi konut, 24 çınar ve 3 selvi ağacı ve 13 sit alanı bulunmaktadır.
GÜNLERİ VE ŞENLİKLERİ:
Adapazarı’nda 21-23 Haziran tarihleri arasında Kurtuluş Şenlikleri ve Fotoğraf Yarışması, Sakarya Üniversitesi Esentepe Kampüsünde 20-24 Mayıs tarihleri arasında Bahar Şenlikleri ve Ramazan ayı süresince Kitap Fuarı, Akyazı’da Haziran ayında Büyük Karapınar Şenlikleri ve Temmuz ayında Kadırga Şenliği,Geyve’de her yıl 10 Ocak tarihlerinde Ali Fuat CEBESOY’u anma törenleri, Haziran ayında Kiraz Festivali, Temmuz ayında Kırca Yaylası Şenlikleri ve Eylül ayında Panayır, Hendek’te Ağustos ayında Hacet Bayramı ve Dikmen Köyünde Ağustos-Eylül aylarında Çiğdem Yaylası Şenlikleri, Karasu’da 1 Temmuzda Denizcilik ve Kabotaj Bayramı, Temmuz ayında Fındık ve Turizm Festivali, Kaynarca’da 3 Mayıs’ta Kurtuluş Günü ve Şenlikleri, Pamukova’da Ağustos-Eylül aylarında Hayvan ve Emtia Panayırı, Sapanca’da 22 Haziran’da Kurtuluş Şenliği ve Temmuz ayı içinde 1 gün süreyle Kültür Sanat Festivali, Söğütlü’de Ağustos ayında Tarım Hayvancılık ve Süt Festivali, Taraklı’da Haziran ayının Pazartesi günü ile başlayan ilk haftasında Hıdırlık Şenliği (geleneksel pilav günü) ve Eylül ayında Panayır düzenlenmektedir.