Hendek Genel Bilgi

Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İli’ne bağlı bir ilçe olan Hendek, doğusunda Düzce, batısında Sakarya Merkez, güneyinde Akyazı , kuzeyinde Karasu ve Kocaali ilçeleri ile çevrilidir. Sakarya’nın doğusunda yer alan ilçenin büyük bir bölümünü Hendek Ovası kaplar. İlçenin güneyini Samanlı Dağlarının doğu uzantıları engebelendirir. Kuzeyinde de Çamdağı yer almaktadır. Samanlı Dağları ile Çam Dağı ormanlarla kaplıdır. Dağların arasındaki plato düzlüğü dışında ilçenin güneyinde ve Çamdağı’nda çeşitli yüksekliklerde yaylalar vardır. Bunların en önemlileri Dikmen ve Çiğdem yaylalarıdır.

İlçe topraklarını Karasu ile Maden Deresi sulamaktadır. Sakarya Nehri ve kollarından Mudurnu Çayı ilçenin doğusundaki doğal sınırını oluşturmaktadır. İl merkezine uzaklığı 32 km.dir. Yüzölçümü 581 km² olan ilçenin denizden yüksekliği 175 m. olup, toplam nüfusu 58.901’dir.

İlçe Marmara ve Karadeniz iklimi özelliklerini taşır. Kışlar bol yağışlı ve az soğuk, yazlar ise sıcak geçer. İlçe doğal bitki örtüsü bakımından oldukça zengindir. Kuzey Anadolu kıyı dağlarının uzantısı olan dağlar gür ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlarda gürgen, meşe, kayın, kızılçam ve karaçam ağaçları bulunmaktadır.

İlçe ekonomisi tarım, hayvancılık ve ormancılığa dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler; buğday, mısır, şeker pancarı, patates, soğan ve fındıktır. Az miktarda da tütün yetiştirilir. Sera sebzeciliğinin yanında meyve de üretilmektedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvanın yanı sıra arıcılık ve tavukçuluk da yapılmaktadır. İlçede sanayii kuruluşu olarak; 7 adet fındık fabrikası, 1 adet Un Fabrikası, 2 adet Yem Fabrikası ile Bakır mamulleri, Çelik Boru, parke taşı ve Kauçuk fabrikaları vardır.

MÖ.III.yüzyılda başlayan Bithynia Krallığının egemenliği MÖ.I.yüzyıldaki Roma yönetimine kadar sürmüştür. Bizanslıların Optimation Theması’nın sınırları içerisindeki Sakarya bölgesi zaman zaman Arap istilalarına uğramıştır. XI.yüzyılın sonlarında Selçuklulardan Artuk Bey’in buradaki Bizanslıları yenmesi ile yöre Selçukluların eline geçmişse de 1072’de yeniden Bizanslılar yöreye hakim olmuşlardır. Bunun ardından 1097’de Haçlıların, Danişmendlilerin, Anadolu Selçuklularının ve İznik’te merkezi kurulan Nicaia İmparatorluğunun yönetimine girmiştir. 1320’de Osmanlı topraklarına katılmıştır.

XII.yüzyılda, Orta Asya’nın Curcan bölgesindeki Handok’tan buraya Türkmen boyları göç etmiştir. Bu boyların kendilerine bir köy kurarak, geldikleri yerin ismi olan Handok adını buraya vermişlerdir. Söylentiye göre bu isim zamanla değişerek Hendek’e dönüşmüştür.

XIX.yüzyılda Kocaeli Sancağının Adapazarı kazasına bağlı bir nahiye merkezi idi. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda ve Balkan Savaşı’ndan sonra buraya göç olmuştur. Kurtuluş Savaşı sırasında Hendek, Düzce ayaklanmasından etkilenmiştir.

Cumhuriyetin ilanından sonra ilçe olarak Kocaeli’ne, Sakarya’nın 1954’te il olmasından sonra da Sakarya’ya bağlanmıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.hendek-bld.gov.tr adresinden alınmıştır.