Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İli’ne bağlı bir ilçe olan Kaynarca, doğusunda Karasu, batısında Kocaeli’ne bağlı Kandıra ilçesi, güneydoğusunda Merkez ilçe ve kuzeyinde de Karadeniz ile çevrilidir. Sakarya’nın kuzeyinde yer alan ilçe toprakları, Kocaeli Platosunun uzantısı olan alçak dalgalı düzlüklerden oluşur.
İlçe topraklarını Kunduz Deresi adı ile de bilinen Değirmendere sulamaktadır. İlçe sınırları içerisindeki Acarlar Gölünün çevresi sazlık ve ormanlarla kaplıdır. İl merkezine 34 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 360 km2 , toplam nüfusu ise 4.879’dur.
İlçe iklimi hem Akdeniz Bölgesi iklimi hem de Karadeniz iklimi arasında geçiş özelliklerini taşır. Kışlar bol yağışlı ve az soğuk, yazlar ise sıcak geçer. Bitki örtüsü de maki özelliğini taşımaktadır.
İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, şeker pancarı, buğday ve mısır gelmektedir. Az miktarda ayçiçeği, fındık, elma, patates ve arpa da yetiştirilir. Hayvancılıkta ise koyun ve sığır besiciliği yapılmaktadır.
İlçenin tarihi Bithynia Krallığı ile başlar. MÖ.III.yüzyılda başlayan Bithynia Krallığının egemenliği MÖ.I.yüzyıldaki Roma yönetimine kadar sürmüştür. Bizanslıların Optimation Theması’nın sınırları içerisindeki Sakarya bölgesi zaman zaman Arap istilalarına uğramıştır. XI.yüzyılın sonlarında Selçuklulardan Artuk Bey’in buradaki Bizanslıları yenmesi ile yöre Selçukluların eline geçmişse de 1072’de yeniden Bizanslılar yöreye hakim olmuşlardır. 1097’de Haçlıların, Danişmendlilerin, Anadolu Selçuklularının ve İznik’te merkezi kurulan Nicaia İmparatorluğunun yönetimine girmiştir. Konuralp ve Akçakoca tarafından 1324’te Osmanlı topraklarına katılmıştır.
Milli Mücadele sırasında 25 Mart 1920’de Yunan işgaline uğramış, 16 Nisan 1921’de geri alınmış, 30 Nisan1921’de yeniden işgale uğrayan yöre, 3 Mayıs 1921’de bu işgalden kurtarılmıştır.
Eskiden Şeyhler ve Hocaköy adları ile de anılan Kaynarca, Kocaeli ilinin Kandıra ilçesine bağlı bir bucak merkezi idi. 1957 yılında Kocaeli’ne bağlı ilçe konumuna getirilmiş, 1959’da Belediye teşkilatı kurulmuş ve 1966’da da Sakarya’ya bağlanmıştır.
İlçede günümüze gelebilen tarihi eser olarak Şeyh Muslihittin Camisi (XIV.yüzyıl) bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.yerelnet.org.tr/kaynarca adresinden alınmıştır.