Pamukova Genel Bilgi

Marmara Bölgesi’nde, Sakarya İline bağlı bir ilçe olan Pamukova, doğusunda geyve, kuzeyinde Sapanca ve Kocaeli, batısında İznik güneyinde Osmaneli ile çevrilidir. Samanlı Dağlarının güney eteklerinde, kendi adı ile anılan ovanın kuzeyinde yer almaktadır. İlçe topraklarının kuzey ve güneyi yüksek tepelerle çevrili olup, engebeli bir arazi yapısına sahiptir.

Pamukova Ovası, gemlik Körfezinden doğuya doğru uzanan tektonik kökenli bir alandır. Deniz seviyesinden 80 ile 100 m. yüksekliğinde olup, 170 km2 genişliğindedir. Ovanın yer aldığı çöküntü alanı kırık fay hattı üzerindedir. Bu fay hattının çökmesi sonucunda jeolojik dönemlerde molozlarla dolmuştur. Ova alüvyal topraklar nedeniyle verimli bir tarım alanıdır. Eskiden Akhisar veya Geyve Akhisarı isimleri ile anılmaktadır.

İlçe topraklarını Sakarya nehri sulamaktadır. İl merkezine 45 km. uzaklıktaki ilçenin deniz seviyesinden yüksekliği 100 m.dir. Yüzölçümü 293 km2 , toplam nüfusu 16.373’tür.

Pamukova İlçesi, ova etrafının dağlarla çevrili olması nedeniyle mikro klima iklim özelliği taşımaktadır. İlçe Karadeniz ve Akdeniz iklimlerinin kesiştiği bir noktadadır. Bu nedenle her iki iklim özelliklerine de sahiptir. Ovada Akdeniz iklimi, Yaylalarda ise Karadeniz iklimi daha hakimdir. Kışlar bol yağışlı ve az soğuk, yazlar ise sıcak geçer. Bitki örtüsü de maki özelliğini taşımaktadır.

İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında, şeker pancarı, patates, soğan, ayçiçeği, buğday, arpa, şeftali, kavun ve karpuz gelmektedir. Ayrıca bağcılık da yapılmakta olup, seracılık gelişmiştir Pamukova Türkiye’nin en büyük soğan üretim merkezlerindendir.. Çeşitli sebze ve meyve yetiştirilir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan besiciliğinin yanında arıcılık ve ipekböcekçiliği yapılmaktadır.

İlçede sanayii kuruluşu olarak TZDK ‘nın Gökgöz köyündeki araştırma enstitüsü ve Alman – Türk ortaklığı ile kurulan CAPO sebze kurutma fabrikası bulunmaktadır.

Pamukova çevresinde tarih öncesi çağlara ait höyükler bulunmaktadır. Bunlar yörenin Neolitik ve Kalkolitik Çağlardan itibaren yerleşim gördüğüne işaret etmektedir. MÖ.IV.yüzyılda Bithynia yönetiminde ve burasının Tataion (Totaion) ismi ile tanınmıştır. Bizanslıların Optimation Theması’nın sınırları içerisindeki Sakarya bölgesi zaman zaman Arap istilalarına uğramıştır. XI.yüzyılın sonlarında Selçuklulardan Artuk Bey’in buradaki Bizanslıları yenmesi ile yöre Selçukluların eline geçmişse de 1072’de yeniden Bizanslılar yöreye hakim olmuşlardır. Bunun ardından 1097’de Haçlıların, Danişmendlilerin, Anadolu Selçuklularının ve İznik’te merkezi kurulan Nicaia İmparatorluğunun yönetimine girmiştir. Osman Gazi zamanında 1312’te Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Osmanlı döneminde, Akhisar ismiyle tanınan Pamukova Kocaeli’ne bağlı ilçe iken 1874’te Geyve ilçesine bağlı bir bucak haline getirilmiştir. 1946 yılında belediye teşkilatı kurulmuş, 1987 yılında da Sakarya’ya bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Bizans dönemine ait Paşalar Kalesi, Akçakaya Köyü’ndeki kalıntılar, Kemaliye’deki Su Sarnıçları, Kemaliye Köyü Camisi bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, sakarya.gov.tr ve www.pamukova.gov.tr adreslerinden alınmıştır.