Marmara Ereğlisi Genel Bilgi

Marmar Bölgesi’nin Trakya kesiminde, Tekirdağ İline bağlı bir ilçe olan Marmara Ereğlisi, kuzey ve batısında Çorlu, doğusunda Silivri ilçeleri, güneyi de Marmara Denizi ile çevrilidir. Tekirdağ’ın doğusunda, Marmara Denizine doğru uzanan bir burnun ucunda yer almaktadır. İlçe topraklarının büyük bölümü alçak düzlükler şeklinde olup, kıyı boyları doğal kumsallardan oluşmaktadır. İlçenin doğusunda daireye yakın doğal bir koyu bulunmaktadır. İlçenin batısında Çeşmeli Köyü ve çevresinde Sarıyrtepe (161 m.), Pazarlıtepe (154 m.) başlıca yükseltileridir. İl merkezine 40 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 183 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 19.955’tir.

İlçede Trakya’ya özgü bir iklim hüküm sürmektedir. Kıyılarda yumuşak, iç kesimlerde ise Karasal iklim özellikleri görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer.  Yıllık sıcaklık ortalaması 13.5 co dir. Yaz mevsiminde sıcaklık ortalaması 22co civarındadır. Kış mevsimi Trakya’daki bir çok yerden daha ılık geçer. Kar yağışlı gün sayısı fazla değildir.
Yıllık yağış ortalaması 580 mm. civarındadır.

İlçe ekonomisi tarım, sanayi,turizm, balıkçılık ve hayvancılığa dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında ayçiçeği, buğday, arpa, kavun, karpuz ve çeşitli sebzeler gelmektedir. Hayvancılıkta büyük ve küçükbaş hayvan yetiştirilir. Marmara Ereğlisi sahilleri balık türleri bakımından son derece zengindir. Karadeniz, Boğazlar, Marmara ve Ege Denizlerinde balıkların göç yolları üzerinde bulunduğundan çeşitli balık türlerine rastlanır. Bunların başında; tekir, barbunya, kılıç, kolyos, uskumru, palamut, torik, istavrit, sardalye, sinarit, levrek gelmektedir. Bu nedenle balık restoranları ilçe ekonomisine katkıda bulunmaktadır.

Marmara Ereğlisi’nde 1954 yılında Ereğli Limanı’nda Türk Petrol depoları işletmeye açılarak, buradan Trakya ve İstanbul’a sevkıyata başlamıştır. Türkmenli köyünde kurulan Altın Kadife Fabrikası tekstil fabrikalarının önemlilerindendir. Bunların dışında ilçede sanayi kuruluşu olarak, deri dikim fabrikası, çelik tencere ve madeni eşya fabrikası, elyaf iplik fabrikası, çelik isabe fabrikası, un fabrikası bulunmaktadır. Ayrıca Botaş Doğalgaz Tesisleri, Trakya Elektrik A.Ş. kombine doğal gaz çevrim santralleri ilçe ekonomisinde etkilidir.

Marmara Ereğlisi’nde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Prehistorya Bölümü’nden Prof.Dr. Mehmet Özdoğan ile Tekirdağ Müze Müdürü M.Akif Işık'ın yapmış oldukları kurtarma kazılarında Kalkolitik Çağa ait buluntularla karşılaşılmıştır. Ayrıca Marmara Ereğlisi’nin kuzeyindeki düzlük ve tepelerde de sekiz tümülüs bulunmuştur. Bu tümülüsler kuzeyden güneye doğru deniz kıyısına dikey üç sıra halindedir. Bunlar; Kukunartepe, Kalemistepe, Çiçeklitepe, Yılmatepe, Miltepe, Küçük Metristepe, Büyük Metristepe ve Bekçitepe’dir. Kamaradere ve Topteke höyüklerinde de MÖ.4300 yıllarına inen buluntularla karşılaşılmıştır.

Antik Çağda ismi Perinthos olan bu yerde bir Trak yerleşimi olduğu bilinmektedir. Antik kaynaklara ve arkeolojik kazılarına dayanılarak yörenin MÖ.VI.yüzyılda Samos Adası’ndan gelen kolonistler tarafından kurulduğu anlaşılmaktadır. Pers kralı Dairius MÖ.514-513 yıllarında Tuna’nın kuzeyinde İskitlere karşı yaptığı sefer öncesi Trakya’yı ve Marmara Ereğlisi’ni de egemenliği altına almıştır. Perslerin Trakya’dan çekilmesinden sonra Perinthos kenti bağımsızlığını kazanmış, ardından Makedonya kralı II.Philip bölgeyi Odyris Kralı Kersepleptesi yenerek ele geçirmiştir. Bunun ardından II.Philip’in oğlu Büyük İskender Perinthos’u egemenliği altına almıştır. Perinthos’ta Büyük İskender döneminde ( MÖ. 336-323) darphane kurulmuş, Büyük İskender bu darphanede kendi adına sikke bastırmıştır. İskender’in ölümünden sonra Roma döneminde Perinthos bağımsızlığını kazanmıştır.

MÖ. 72 yılında Orta Karadeniz kıyılarına hakim olan Pontus kralı Mithridates batıya doğru ilerlemiş bir çok batı kentlerini ele geçirdikten sonra Perinthos’u da kuşatmışsa da ele geçirememiştir. MS. 19 yılında Roma İmparatoru Tiberius Trakya’ya Vali göndermeye başlamış ve Trakya Roma’ya bağımlı bir devlet haline gelmiştir.

MS.46 yılında İmparator Cladius, Trakya’daki krallıkları ortadan kaldırarak Roma eyaletini kurmuştur. Roma döneminde eyalet valisinin ikametgahı Perinthos olmuştur. Bu dönemde kentin ticareti gelişmiş, liman kenti oluşundan ötürü de önem kazanmıştır. Ayrıca burada çeşitli yolların kesişmesi ile de önemi daha da artmıştır. İmparator Septimus Severius Byzantion’u köy statüsüne indirerek eyalet merkezi olan Perinthos’a bağlamıştır. Bu savaş anısına Septimus Severius Büyük bir heykelini Perinthos’a diktirmiştir. Bu dönemde Perinthos oldukça hızlı gelişmiştir. Roma İmparatoru Aurelius’un ölümünden sonra Perinthos’un ismi Herakleia olarak değiştirilmiştir.

MS.IV. ve V.yüzyıllarda Herakleia halı dokuma merkezi olarak ün yapmıştır. Roma İmparatorluğunun MS.395 yılında ikiye ayrılmasından sonra Kostantinapol ön plana çıkmış, Perinthos-Herakleia da önemini yitirmiştir. Bizans İmparatoru Anastasius (491-518) Iustinianus (527-565) zamanlarında Herakleia büyük bir onarım geçirmiş ve yeniden yapılanmıştır. Bu dönemlerde Perinthos’un dini bir piskoposluk merkezi olduğu yazılı kaynaklardan öğrenilmektedir. Dr.Nuşin Asgari ve Tekirdağ Müze Müdürlüğü tarafından yapılan sur içi kazılarında bu döneme ait iki büyük bazilikanın bulunmasıyla bu durum yazılı belgeler ve kalıntılarla birlikte kanıtlanmıştır. Bugünkü Marmara Ereğlisi’nin bulunduğu yerde bu dönemlere ait kentin kalıntılarının henüz ortaya çıkarılmadığı bilinmektedir

MS.IV.yüzyılda Gotların, Bizans döneminde de Avarlar ile Slavların istilalarına uğramıştır. VII.yüzyılda Araplar, VIII.yüzyılda Bulgarlar, XII.yüzyılda Peçenekler tarafından yağmalanmıştır. XI.yüzyılda Bizans’ın Trakya Theması sınırları içerisinde yer almıştır. Osmanlılar tarafından 1357 de ele geçirildi ise de, yeniden Bizanslıların egemenliğine girmiştir. 1361 yılında, I.Murat döneminde kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır.

Teşkilatlı limanı ve feneri olan Marmara Ereğlisi’ne İstanbul’dan “İdare-i Mahsusa” vapurları düzenli sefer yapıyorlardı.

1876-1878 Osmanlı-Rus savaşı sırasında Ruslar tarafından işgal edilmiştir. Balkan Savaşı sırasında, 1912’de Bulgarların işgaline uğramış, ardından Osmanlı ordusu burayı yeniden ele geçirmiştir. I.Dünya Savaşı’ndan sonra Yunanlılar yöreye hakim olmuşlardır. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra Yunanlılar buradan çekilmiştir (1922). Ardından çok sayıda Rum deniz yolu ile buraya gelmiş, Çorlu’dan geçerek Yunanistan’a gitmişlerdir.

Marmara Ereğlisi , Osmanlı döneminde Tekfurdağı (Tekirdağ) sancağının kazası idi. Daha sonra bir köy konumuna getirilen M.Ereğlisi, Cumhuriyetin ilanından sonra 1940 yılında yedi köyün birleşmesi ile Çorlu ilçesine bağlı bucak olmuştur. 1058 yılında Belediyesi kurulmuş, 1987’de de Çorlu’dan ayrılarak Tekirdağ’a bağlı ilçe konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eser olarak, çevrede bulunan höyük ve tümülüsler, antik Perinthos kenti kalıntıları ile Çorlu yolu üzerinde Omurca çiftliğinde Rumlardan kalma büyük bir Şaraphane, Kilise, Sarnıç, Sivil Mimari Örneklerinden Konstantin Evi ve Sadrazam Cedit Ali Paşa Camisi bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğrsaflar, www.tekirdag.gov.tr adresinden alınmıştır.