Saray Genel Bilgi
Marmara Bölgesi’nin Trakya kesiminde, Tekirdağ İli’ne bağlı bir ilçe olan Saray, doğusunda İstanbul, güneyinde Çerkezköy, güneybatı ve batısında Çorlu, kuzeyde Kırklareli, kuzeydoğusunda da Karadeniz ile çevrilidir. İlçe topraklarının büyük bir bölümü Ergene Havzası içerisindedir. Tekirdağ’ın kuzeydoğusunda, yer alan ilçe topraklarını Istranca (Yıldız) Dağlarının uzantıları engebelendirmektedir. Bunlardan Karatepe (473 m.) ilçenin en yüksek noktasıdır.
İlçe topraklarını Ergene nehri ve ona katılan küçük dereler sulamaktadır. Bu derelerin başında; Istrancalar’dan doğan Paşaköy Deresi gelmektedir. İlçedeki diğer önemli akarsular ise Vize Suyu ile Galata Deresi’dir.Vize suyu ilçe dışında Ergene nehrine karışırken, Galata Deresi Saray ilçesinin doğusundan geçip, Çerkezköy ilçesinde Ergene Nehrine dökülür. Deniz seviyesinden yüksekliği 140 m.dir. İl merkezine 82 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 612 km2 olup, 2000 Yılı Genel Nüfus sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 41.212’dir.
İlçenin dağlık kesimleri ormanlarla kaplıdır. Istranca Dağlarında geniş yapraklı ağaçlar, meşe ve karaçam bulunur. Ayrıca Kastro yöresinde de karaçam ormanları olup, 18 Nisan 1988 tarihinde Milli Park olarak ilan edilmiştir.
İlçede Karasal iklim hüküm sürmekte olup, yazlar sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Yıllık yağış ortalaması 678.2 mm.dir.
İlçe halkı geçimini tarım, ormancılık ve sanayie dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünler; buğday, ayçiçeği, şekerpancarı, arpa, yulaf ve meyve çeşitleridir. Az miktarda baklagiller, üzüm, erik ve elma yetiştirilir. Hayvancılık aile içi tüketimine yönelik yapılmaktadır. Sanayi kuruluşu olarak, un ve bitkisel yağ fabrikaları, tekstil atölyeleri ve ağaç ve kereste işleyen atölyeler vardır.
Karadeniz kıyısındaki Kastro plajları ve Çamlıkoy ilçenin turizm alanlarındandır. Eski adıyla Kastro olan Çamlıkoy; Bahçeköy Deresi’nin Karadeniz’e döküldüğü bu küçük koy 2.5 km kumsalıyla, Saray’ın sahil şeridini oluşturmaktadır. Istıranca Ormanları ve Karadeniz’in güzelliklerini bir arada barındıran, yeşil ile mavinin kucaklaştığı Çamlıkoy ilçenin turizm merkezlerinden biridir. Saray ilçesinin turizm açısından önemi Tekirdağ ilinin Karadeniz’e açılan tek kapısı olması ve bunun yanında Istıranca Dağlarının bir bölümü, Saray ilçesi sınırları içerisinde bulunmaktadır.
İlçe topraklarında linyit, kuvarsit, manganez yatakları bulunmaktadır. Manganez ve cam yapımında hammadde olarak kullanılan kuvarsit (silis kumu) yatakları Türkiye Şişe ve Cam Fabrikası’nca işletilmektedir.
İlçenin tarih öncesi ile ilgili bilgiler yeterli değildir. Bununla birlikte Güneşkaya ve Güngörmez mağaralarında Paleolitik ve Kalkolitik Çağlarına ait yerleşim izlerine rastlanmıştır.
Bizans döneminde küçük bir köy niteliğinde idi. 1361 yılında, I.Murat döneminde kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. XVIII.yüzyılda Kırık Hanları burada sürgün edilmişlerdir. XIX.yüzyılda Edirne Vilayeti Kırkkilise (Kırklareli) sancağının Vize kazasına bağlı bir nahiye olarak yönetilmiştir. 1916’da Kırkkilise sancağının bir kazası konumuna getirilmiştir.
Kurtuluş Savaşı sırasında Yunan işgaline uğramış, 30 Ekim 1920’de de bu işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra ilçe konumunu sürdürmüştür.
İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler olarak; Ayaz Paşa Camisi ve Ayaz Paşa Hamamı bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.tekirdag.gov.tr adresinden alınmıştır.
