Bulgaristan Bilimler Akademisi Balkan Araştırmaları Enstitüsü'nden Doç. Dr. Orlin Sabev, Yalova Üniversitesi tarafından düzenlenen konferansta, İbrahim Müteferrika'yı ve matbaanın geçmişini attı. Sabev, İbrahim Müteferrika'nın 1745 yılında değil, 1747 yılında vefat ettiğini ileri sürdü.

Yalova Üniversitesi tarafından düzenlenen konferansa katılan Doç. Dr. Orlin Sabev, Macar asıllı olan İbrahim Müteferrika'nın hayatı ile matbaanın kuruluşunu anlattı. Sabev, İbrahim Müteferrika'nın bilindiğinin aksine 1745'te değil, 1747'de öldüğünü söyledi. İbrahim Müteferrika'nın tereke defterinden elde ettiği bilgilerden bahseden Sabev, "İbrahim Müteferrika, 1726 yılında 3. Ahmet Han'ın matbaaya izin veren fermanından vefat ettiği 1747 yılına kadar 16 adet kitap bastı. Bu 16 kitaptan toplam 10 bin adet basan İbrahim Müteferrika, bastığı bu kitapların yüzde 86'sını satmayı başardı" dedi.

İbrahim Müteferrika'nın bastığı kitapları pahalıya sattığı için hepsini elinden çıkaramadığını anlatan Sabev, matbaa kurmak için izin alırken matbu kitapların daha ucuza mal olacağını söylediğine dikkat çekti. Sabev, o dönem için hayli pahalı olan matbu kitapların 30 ila 40 kuruş arasında okurlara ulaştığını bildirdi.

Sabev, İbrahim Müteferrika'nın ilk matbaayı Yalova'da bugün Elmalık köyü olarak bilinen Hırka Deresi Çardaklı mevkiinde kurduğunu, matbaa işlerinde fazlaca su kullanıldığını ve bazı makinelerin su gücüyle çalıştırıldığını aktardı. Sabev, "O dönemlerde burada Kara Kilise vardı. Papazlar kilisenin bahçesinde bostan yetiştiriyordu. Bu bostanlar için Hırka Deresi'nden su alıyorlardı. Ancak matbaanın kurulmasının ardından derenin suyu azaldı. Bu da Kara Kilise'deki papazların tepkisini çekti. Bu durum dönemin padişahına bile iletildi" dedi.

Doç. Dr. Orlin Sabev'in konferansını Yalova Belediye Başkanı Yakup Koçal ve Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Niyazi Eruslu ile İl Milli Eğitim Müdürü Süleyman Şişman'ın yanı sıra çok sayıda davetli dinledi.

iha

Yayın Tarihi : 28 Temmuz 2009 Salı 19:12:21