Sandığın kerameti!..

Siyasilerimizin ağızlarından düşürmedikleri sözlerin başında sandık gelir. Biz sandıktan çıktık, siz sandıktan çıkamazsınız, her şeyi sandık belirler, sandık açıldığında göreceğiz.

Seçimler yaklaşınca sandık lafını sıkça dinleriz, sandık aşağı sandık yukarı… Oysa gerçek demokrasilerde sandıktan çıkanın; ben her istediğimi yaparım, beni kimse engelleyemez, denetleyemez düşüncesi de yanlıştır. Mecliste tartışılır, karar verilir sözü de bana oldukça garip geliyor. Meclistekileri lider seçip, halk da metezori onları seçtiğine göre gerisi laf-ı güzaf… Eskiden partisinin görüşlerine karşı çıkar milletvekilleri olurdu. Onlara yaylacılar denirdi. Bugün artık yaylacı yok bütün endişe bir dahaki seçimde listeye girebilmek. Böyle olunca yağdanlıklar ortaya çıkar kimi lideri Peygambere benzetir, kimi de Allahın vasıflarını taşıdığını söyler… Kadının biri de çıkar onun k…nın kılı olsam der!.. Demek ki bu çark böyle dönüyor…

Ne menem şeydir şu sandık…

Anlaşılan 30 Mart yerel seçimleri için şimdiye kadar sandık böylesine önem kazanmamıştı.

Hiç kimsenin aklına sanat tarihimizde, folklorumuzda önemli bir yeri olan, bezemeleriyle ünlü sandıklar gelmemiştir.

İlle de seçim sandığı!..

Sandığın ne olduğunu bilen bilir de biz yine bir iki cümle ile özetleyelim. Sandık içerisine eşya konulup saklanan çoğunlukla tahtadan, üstten açılan kapağı, kilidi olan bir cins mobilyadır. Malları taşıyan, saklayan tahta kasa diye de tanımlandığı olur. Sandığın çeşitleri vardır. Eskiden inşaatlara kumu, çakılı, harcı ölçmek için kullanılan üstü açık ölçüye, yine eskiden mahalle tulumbacıların sırtlarında taşıdığı tulumbaya, sanat tarihinde de fildişi sedef kakmalı, Edirnekâri sandıklara bu isim verilmiştir. Eski Türk evlerinde sandıkların konulduğu sandık odaları, çeyiz sandıkları da unutulmamalıdır.

Her seçimde sandık öne çıkarılır ve onunla ilgili bir takım sözcükler de üretilir. Sandık alanı, Sandık kurulu, Sandık Başkanı, Sandık Seçim listeleri…

Sandıktan çıkmak ise iktidara gelmek anlamındadır. Bu yüzden de siyasiler sandıktan çıkmayı dillerine dolarlar. Ancak iki aylık bir sürenin kaldığı yerel seçimler bu defa çok daha önem kazanmıştır. Bu seçimde sandıktan çıkan Türkiye’nin kaderini belirleyecektir. Ak günlere mi, kara günlere mi yol alacağımız ortaya çıkacaktır. Kritik sandık bile diyebiliriz.

Sandıktan çıkacaklara oy veren toplumun yarısından fazlası ne kadar bunun bilincindedir?

Sanırım bütün mesele de burada düğümleniyor. Sandığa gideceklerin ne kadarının gündemi, yolsuzlukları, yargıyı, atamaları, yakalanan tırları televizyonlarda izlediğinin, olup bitenlerin farkına varıp varmadığını 30 Mart’ta anlayacağız. Kemalist devrimin tam olarak oturup oturmadığını da hep birlikte göreceğiz. Devletin üç anaerki olan yasama, yargı ve yürütmenin birbirine karıştırtmasından, tutuklananlardan, mecliste biriken fezlekelerden, kumpaslardan, enflasyonunun yükselmesinden, ithalat ihracat arasındaki uçurumlardan, paralel devletten memnun olup olmadıklarını anlayacağız. Kısacası, nerede yanlış nerede doğru yapılmış, toplum bunu ne kadar anlamış; yine bize sandık söyleyecek… 12 Eylül Referandumunun yargıya yansımasını, kimin ekmeğine yağ sürülüp sürülmediğini kimlerin anladığı da ortaya çıkacak…

Bu yüzden önümüzdeki yerel seçimler son derece önemli… Siyasi partiler birbirleriyle kavga etmek yerine, özellikle muhalefet halkın oyuna sahip çıkmak zorundadır. Yoksa desteksiz atışlar bir işe yaramaz. Geçmişteki seçimlerde çöplüklere atılmış oy pusulaları bulunmuştu. Bunlar sonuçları ne derece etkilemişti? Yüksek Seçim Kurulu bu yönde etkin önleler almalı her oy pusulasının üzerine hangi sandıkta kullanılacağını belirten kotlar basılmalıdır. Muhalefet partileri de tüm olanaklarıyla sandıklara sahip çıkmak zorundadır. Günümüzde seçimler elektronik ortamda yapıldığına göre her sandıkta temsilcileri veya gözlemcileri olmalı, sayım işlerinin yanı sıra bilgisayarlara girişleri kontrol etmelidirler. Ben filanca partinin taraftarıyım demek de çözüm değildir. O zaman taraftarı olan partiye gidecek ve ben sandık gözlemcisi olacağım diyeceksin…

İktidardan memnu olan ve olmayan insanlar var. Siyasi partiler kazanamayacaklarını bildikleri yerlerde adaylar çıkararak oyların bölünmesine yol açıyorlar. O zaman bundan da yararlanan iktidar partisi oluyor. Güç birliği yapamadıklarına göre iş topluma düşüyor. Bulunduğumuz il ve ilçede kimin güçlü kimin güçsüz olduğu üç aşağı beş yukarı bilinir. O zaman vatandaş iktidardan memnun değilse kendisi güç birliği yapacak. Örneğin CHP’nin güçlü olduğu yerde diğer muhalefet partilerine gönül vermiş olsalar bile güçlüye oylarını verecekler ve oyların bölünmesinin önüne geçecekler. Bazıları da zahmet edip sandığa gitmelidirler. Yoksa dışarıdan gazel okumakla bu işin olamayacağı bilincine sahip olmalıdırlar. Bu arada en önemli konulardan birisi de veriler bilgisayarlara girerken elektrik kesintileri dikkate alınacak. Nitekim önceki yerel seçimlerde Ankara’da cereyanlar rastlantı bu ya arıza yapmıştı!..

Yazımıza sandık ile başladık Nasrettin Hoca’nın sandıkla ilgili bir fıkrasıyla sonlandıracağım:

Nasrettin Hoca’nın eşi uyumakta olan hocayı uyandırır.
-Hoca hoca evde hırsız var.
Hoca kalkar aşağıya iner, bakar ki bir hırsız odadaki sandığı karıştırıyor. Hoca hemen yatar ve başlar gülmeye… Hırsız şaşırır:
-Hoca ne yapıyorsun neden gülüyorsun?
-Ben o sandığı gündüz karıştırıyorum da bir şey bulamıyorum. Sen karanlıkta ne bulacaksın ki…

Kıssadan hisse…

erdemyucel2002@hotmail.com