Kadına duyarlı kentler önerisi
Türkiye’de gelecek yıl martta yapılacak yerel seçimlerin heyecanı erken başladı. Partilerde aday belirleme çalışmaları başlarken AKP’nin kadın milletvekillerinden TBMM Dilekçe Komisyonu Başkanı Alev Dedegil’den tüm belediye başkan ve adaylarına ‘kadına duyarlı kentler’ önerisi geldi. İstanbul Kadın Araştırmaları Merkezi Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı da yürüten Alev Dedegil, uzun süredir İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Tuzla Belediyesi ile üzerinde çalıştıkları ‘kadın dostu kentler’ projesini Radikal’e anlattı:
Cinsiyetçi bütçeleme: Kadın dostu kent; kadının ihtiyaçlarını gözönüne alan, buna göre planlanmış kentler demek. Bunun için önce uygun bir bütçe tekniği geliştirmen gerekiyor. AB’de buna ‘cinsiyetçi bütçeleme’ deniyor. Üst geçitler kadınlara düşmandır. Hamilesindir, kucağında çocuğun vardır, ya da bebek arabası veya yaşlısındır. Ayağında yüksek topuk. Ana caddeye geliyorsun üstgeçit var; onu çıkacak yürüyecek aşağıya inecek. Söker atarsın onu, koyarsın ışıkları yaya geçidini, tıkır tıkır millet bebek arabasıyla, torbasıyla yürür gider.
Frene bassa ne olur: Güvenlik, kadın açısından çok önemli. Bazen metro ya da otobüste herkese olmuştur; birinde insen erkendir, diğerinde insen geçtir. Hava kararmıştır, sen tedirginsindir. Ne olur iki durak arasında bir kere frene bassan, hava karardıktan sonra. Çocukları parklara götürüyorlar. Sen ne yapıyorsun, o kadını kuru tahtanın üstünde oturtuyorsun. Koy daha rahat bir şey, isteyen kitabını okusun, isteyen örgüsünü örsün. Mevcut otoparkların girişlerini kadınlara ayırabilirsin.
Eşitlik komisyonu: Yerel meclislerde eşitlik uzmanı istihdam etmek, eşitlik komisyonu ya da masası oluşturmak önemli. Belediyeler kadın sağlığı merkezleri yapabilir. Bugünkü sığınma evleri de derde derman değil. Gel demekle iş bitmiyor. Sığınma evlerindeki kadınlara ücretsiz eğitim verirsin, belediyenin yarattığı istihdam kotasından yararlandırırsın. Belediye gider özel sektörlerden, şiddet mağduru kadınlara kota alır.
Eşitlik değil adalet: Ben eşitlik değil adalet peşindeyim. Adalet zaten hepsini kapsayan bir şey. 50 kadın 50 erkek olmakla bu iş çözümlenmeye de biliyor. Almanya’da, İsveç’te oran yüzde 39 ila 50’lerde. Ama şiddeti, ensesti çözebiliyorlar mı? Bir zamanlar AB, medeniyetin ölçüsü olarak gelir gider bizdeki antenleri, buzdolaplarını, ehliyetleri sayardı. Şimdi de orda burda kadın sayıyorlar. Ben buzdolabı mıyım? 2 tane olur 12 kişiye bedel olur. Nitelikli temsil dediğimiz ilke son derece önemlidir.
Kadın faildir: Kadınlar şiddetin, sadece mağduru gösteriliyorlar. Hayır çok ciddi biçimde failidirler. Seslerini çıkartmazlar, zaman zaman da bire bir ortaktırlar. Kaldı ki şiddeti uygulayandır da. Kızını döver, gelinini döver, kız kardeşini döver. Bir adamı dövmüyorsa gücü yetmediğindendir. Karşılıklı olarak dövmekten vazgeçmek lazım, dava bu. Kadın bu kültürün en demirbaş parçalarından bir tanesi.
