Akdeniz Bölgesi'nde, Adana İline bağlı bir ilçe olan Kozan, doğusunda Osmaniye ili, güneydoğuda Ceyhan, güneyde İmamoğlu, batıda Aladağ, kuzeyde Feke, Kuzeydoğuda da Saimbeyli ve Kahramanmaraş ili ile çevrilidir. İlçe toprakları kuzeyden güneye doğru Orta Torosların güney uzantıları, eşik alanlar ve Çukurova'nın Yukarı Ova kesiminden oluşmuştur. Dağlık alanlar ormanlarla kaplıdır.

İlçe topraklarını Ceyhan'ın kollarından Kırksu, Delice Suyu ve Kilgen Deresi ile Seyhan Nehri'nin kollarından Göksu Irmağı sulamaktadır. Kilgen Deresi üzerinde Kozan Baraj Gölü yer almaktadır.

Yüzölçümü 1.690 km2 olan Kozan'ın 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 130.875'tir.

İlçe ekonomisi tarıma dayalı olup yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler; buğday, portakal, pamuk, mandalina, arpa, üzüm ve yerfıstığıdır. İlçenin yüksek kesimlerinde hayvancılık yapılmaktadır. İlçe topraklarında kurşun, çinko ve demir yatakları vardır.

İlçenin tarihi çok eskilere dayanmaktadır. Kozan, tarihi bir kervan yolu üzerinde olup, İlk Çağların dinsel merkezi olan Kummanni’den geçen bu yol Hititler döneminde önem kazanmıştı. Kozan'ın kuruluşu ile ilgili kesin bir bilgi olmamakla birlikte, eski bir yerleşim yeri olduğu bilinmektedir.

Kozan Kalesi

MS.17'de Romalıların eline geçen Kozan (Sis), o dönemde keten dokumacılığı ileri bir düzeye ulaşmıştı. Önemli bir ticaret merkezi olan kent, MS.536'da şiddetli bir deprem sonucu tamamı ile yıkılmıştır. VII.yüzyılda Emevilerin, X I.yüzyılda da Selçukluların egemenliğine girmiştir.

Eski adı Siskia, yada Sision olan Sis (Kozan), Ermeni Rupinyan Kırallığı’nın merkezi olmuştur. Siyasal kimliği olan ve Gateğigos denilen patriklik yönetiminde Ermeniler merkez kiliselerini burada kurdular ve Sis ( Kozan ) onlar için ziyaret yeri olmuştur. Mısır valisi Memlük Eşref’in buyruğu ile Sis,Halep valisi yönetimine girince Ermeniler Kozan ve Saimbeyli kalelerine yerleşmişlerdir. XVII.yüzyılda Sis, Kozanoğulları yönetimi altına girdi. Kozan adı buradan kaynaklanmaktadır. 1867 yılında Kozan Kozanoğulları yönetiminden alınarak Adana'ya bağlı bir sancak haline getirilmiş ve Sis de bu sancağın merkez kazası olmuştur. O tarihlerde Sis’te 3.500 kişi yaşamaktaydı. Büyük çoğunluğu Ermeni, 700’ü Müslüman geri kalan 300 kişide değişik kökenlerden gelmekteydi.

Kozan Karasis Kalesi

Bugünkü Kozan İlçesinin bulunduğu yerde İlkçağın sonlarına doğru Sis isimli antik bir kent bulunuyordu. Çukurova Irmağının kenarındaki vadilerde kurulmuş olan bu kent, Asur döneminde ticaret merkezi konumundaydı. Buna dayanılarak M.Ö.700 yıllarında varlığı bilinen Sis kentinin günümüze gelen en iyi yapısı kalesidir. Bunun dışında kentle ilgili başka bir kalıntı ve buluntu günümüze gelememiştir. Sis Kalesi, iki bölümlü olup, güney bölümünün ortasında oldukça yüksek bir yere iç kale yerleştirilmiştir. Güney bölüm ile kuzey bölüm kalın bir sur duvarı ile ayrılmıştır. Bu sur, 6 km. ye kadar uzanmakta ve 44 burç ile de desteklenmiştir. Ayrıca kalenin içerisinde su sarnıçları, mahsenler, gizli yollar ve Bizans dönemine ait bir kilise kalıntısı bulunmaktadır. Orta Çağa tarihlendirilen kaledeki yazıtlar ve mimari parçalar Selçuklular zamanında onarıldığını ortaya koymaktadır.

Kozan Çarşısı içerisinde 1448 yılılda Kölemen emiri Abdullah Hoşkadem'in yaptırdığı kesme taştan, giriş kapısı renkli mermerlerle süslü, üst üste iki kubbeli camisi bulunmaktadır.

1923'de sancaklar vilayete dönüştürülünce, Kozan önce vilayet 1926'da da yeniden Adana’ya bağlanarak ilçe konumuna getirilmiştir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar: www.resimler.tv ve www.kozan.bel.tr sitelerinden alınmıştır.

Yayın Tarihi : 4 Şubat 2008 Pazartesi 10:51:55

Güncelleme :30 Nisan 2008 Çarşamba 16:57:53

Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?

İLGİLİ SAYFALAR

Kozan Genel Bilgi

Kozan Gezgin Gözüyle

Kozan Sözlü Tarih