Alanya Kale Camisi’nin ve İçkale’nin yakınında bulunan Akşabe Sultan Dergâhını kitabesinden öğrenildiğine göre I.Alaaddin Keykubat Akşabe Sultan adına 1230 yılında yaptırmıştır.
Dik bir arazide yer alan dergâh, dikdörtgen planlı olup iki bölümden meydana gelmiştir. Dregâhın ön kısmında büyük bir kemerle dışarı açılan kubbeli eyvan ve bunun kuzeyinde de beşik tonozla örtülü dar bir kısım bulunmaktadır. Dergahın ikinci bölümünün önü diğerine göre daha büyük olup, kare planlı ve üzeri kubbelidir. Büyük olasılıkla bu bölüm türbeye ayrılmıştır. Dergahın giriş kapısı ile kuzeydeki eyvanın büyük kemerinde tuğla kullanılmış, diğer kısımlarda moloz taştan yapılmıştır.
İkinci bölümün kapısı üzerinde mermer üzerine yazılmış bir kitabe bulunmaktadır:
“Allah bilir gaybını
Semaların ve arzın (Kur’anın 18/11.ayeti)
Kim Allah’a ve ahiret gününe inanırsa Allah’ın mescitlerini imar eder (Kur’anın 18/9.ayeti)
Sultanı azam Ala ud-dünya ved-din devrinde
Aciz köle Allah’ın rahmetine muhtaç akşabe
628 ( 1230 )”.
Bu kitabenin birinci satırı diğerlerinden taşı ve yazısı bakımından farklılık göstermektedir. Bu da bu kitabenin buraya sonradan yerleştirildiğini göstermektedir. Ayrıca kitabenin üst kısmında eksiklikler vardır.
Akşabe Sultan Dergâhı’nın üzeri kiremit kaplı kubbedir. Dergahın 3-4 metre ilerisinde de ayrı olarak yapılmış moloz taş kaideli silindirik tuğla gövdeli bir minare kalıntısı bulunmaktadır. Minarenin üzerinde sırlı tuğla ve çini parçalarına rastlanmıştır.
Kenthaber Kültür Kurulu