Firdevs Paşa (Mimar Sinan) Camisi

Isparta Üzüm Pazarı civarında, Isparta’nın en eski camilerinden olan bu camiyi Kanuni Sultan Süleyman döneminde, Isparta Valisi Firdevs Paşa 1561 yılında yaptırmıştır. Kitabesi bulunmamakla beraber h.973 (1566) tarihli vakfiyesi bulunmaktadır.

Mimar Sinan’ın eserlerinin listesini veren Tezkiret-ül Bünyan, Tezkerat-ül Ebniye ve Tuhfet-ül Mimarin’de bu caminin ismi geçtiğinden Mimar Sinan’ın eseri olduğu anlaşılmaktadır. Sadrazam Halil Hamid Paşa (1736-1785) 1783 yılında camiyi onarmıştır. Bu onarım caminin özgün biçimini bozmamıştır. 1914 depreminden etkilenmiş, sütunları çatlamıştır.

Cami kare planlı ve tek kubbelidir. Kuzeyde beş kubbeli bir son cemaat yeri bulunmaktadır. Son cemaat yerinin kuzeybatı köşesinde köfeki taşından tek şerefeli bir minareye yer verilmiştir. Caminin kuzey cephesinde birbirlerine sivri kemerlerle bağlanmış altı mermer sütunun taşıdığı beş bölümlü bir son cemaat yeri vardır. Sütun başlıklarından iki yandakiler Türk üçgeni, diğer dördü de mukarnas süslemelidir. Bugün bunların araları camekanlarla örtülmüştür. Son cemaat yerinin üzeri ortadaki bölüm çapraz tonozlu, iki yanlardakiler pandantifli sekizgen kasnaklı kubbelerle örtülüdür.

Caminin kuzey cephesindeki son cemaat yerinden ibadet mekanına girilmektedir.Giriş kapısı üzerinde kitabe yeri olmasına rağmen buraya kitabe konulmamıştır. Giriş kapısının iki yanında pencereler ile batı ucunda minare girişi arasında mukarnaslı küçük bir mihrap yerleştirilmiştir. İbadet mekanı pandantifli bir kubbe ile örtülmüştür. İçerisi cephelerde on beş, kubbe eteğinde sekiz pencere ile aydınlanmaktadır. Düzgün kesme taşla inşa edilen yapının batı ve doğu cephelerinde altta ve üstte ikişer, güney cephesinde ise altta iki, üstte üç penceresi bulunmaktadır. İbadet mekanı toplam yirmi üç pencere ile aydınlatılmıştır. Bunlardan alt sıra pencereler düz lentolu, taş söveli dikdörtgen ve sivri kemerli alınlıklıdır. Üst sıra pencereler yine sivri kemerlidir.

Mihrap nişi çokgen kenarlı olup yedi sıra mukarnaslı olarak sona ermektedir. Bunların köşelerine birer madalyon yerleştirilmiştir.

Caminin giderlerini karşılamak üzere l561 yılında, Firdevs Paşa tarafından bir de bedesten yaptırılmıştır. Bu bedesten uzun süre çarşı olarak kullanılmıştır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraf, www.isparta.gov.tr adresinden alınmıştır.