Kız (Korykos) Kalesi

Mersin Erdemli ilçesinde, kıyıdan 200 m. açıkta küçük bir ada üzerinde yer alan kalenin karşısında M.Ö IV.yüzyılda koloni kenti olarak Kilikia bölgesini ele geçiren Seleukos Nikador tarafından kurulmuş olan Korykos antik kenti bulunmaktadır. Herodotos bu şehrin Kıbrıslı bir prens tarafından kurulduğunu yazmaktadır. Bu şehir M.Ö I.yüzyılda kendi adına sikke bastırmıştır. Korykos liman kenti olmasından ötürü tarih boyunca birçok kez el değiştirmiştir. Romalılar 450 yıl buraya hâkim olmuşlardır. Roma döneminde zeytinyağı ihraç limanı olarak tanınmıştır. Bizanslılar şehrin çevresini Arap akınlarına karşı surlarla çevirmiştir. Ermeni Krallığı bir süre buraya hakim olmuştur.

Kale önemli bir liman olan Korykos’u denizden gelebilecek saldırılara korumak amacıyla yapılmıştır. İlk ismi Elousa idi. Karamanoğlu İbrahim Bey tarafından 1448 yılında onarılmıştır. Sultan Cem (1459-1495) Rodos Adasına gitmeden önce 1482’de 39 gün burada kalmış, Rodos şövalyeleri ile burada çarpışmıştır.

Kalenin yapılması ile ilgili bir efsane bulunmaktadır:

Korykos'ta yaşayan bir kral kız çocuğu olsun diye gece gündüz Tanrıya yalvarıp yakarırmış. Sonunda dileği yerine gelmiş bir kız çocuğu dünyaya gelmiş. Bu kız büyüyüp gelişmiş, güzelliği ve yardımseverliği ile herkesin sevgisini kazanmıştır. Günlerden bir gün şehre bir falcı gelmiş. Kral onu sarayına çağırmış ve kızının geleceğini öğrenmek istemiştir. Falcı prensesin eline bakınca irkilmiş, ancak bir şey söylememiştir. Kral zorlayınca; "Kralım, kızınızı bir yılan sokacak. Bu yazgıyı hiçbir şey bozamayacak, bunu siz bile engelleyemeyeceksiniz”. Kral, kıza bir şey söylememiş, bunu nasıl engelleyeceğini düşünmeye başlamıştır.Sonunda kıyıya yakın küçük bir adacık üzerinde, beyaz taşlardan bir kale yaptırmaya karar vermiştir. Kaleyi yaptırmış ve kızını buraya yerleştirmiştir. Olan biteni bilmediğinden kral kızı üzülmekte, günden güne erimekteymiş.Günün birinde saraydan kaleye gönderilen bir üzüm sepetinin içinden çıkan bir yılan kızı sokmuş ve öldürmüştür.

Bu efsanenin bir benzeri de İstanbul’daki Kız Kalesi ve Ayasofya’daki karşısında topların bulunduğu bir madeni sanduka için de söylenmektedir.

Kız Kalesinin büyük bir bölümü ayakta durmakta ve Mersin’in sembolü konumundadır. Ada üzerindeki kale oldukça iri yontma taşlardan yapılmış, yer yer de moloz taşlar kullanılmıştır. Kalenin kuzey ve güneyindeki köşelerde sekiz kulesi vardır. Çevresi 192 m uzunluğundadır. Kale iç içe iki surdan meydana gelmiştir.Sur duvarlarının etrafı hendeklerle çevrilmiştir. İçeriye girişi günümüze gelemeyen hareketli bir köprü sağlamıştır. İçerisinde Kral Archelus’a ait saray kalıntısı, su kemerleri, sarnıçlar, kaya mezarları ,lahitler ve Rom döneminde yapılmış taş döşeli yollar bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.mersin.gov.tr adresinden alınmıştır.