Mut Genel Bilgi

Akdeniz Bölgesi’nde, Mersin iline bağlı bir ilçe olan Mut, doğu ve güneydoğusunda Silifke, güneyinde Gülnar, batı ve kuzeyinde de karaman ili ile çevrilidir. Mersin’in iç kesiminde yer alan Mut ilin Akdeniz’e kıyısı olmayan tek ilçesidir. İlçenin kuzey ve doğu kesimini orta Torosların uzantıları engebelendirmektedir. Bunların başında Avlama dağı (1.898 m.), Büyük Eğre dağı (2.055 m.) ve Pusat dağı (1.667 m.) gelmektedir. Bu dağlık alanın ortasında Göksu Vadisi bulunmaktadır. Yöreyi dağlık alanlardan kaynayan Hadım Göksuyu ve Ermenek Göksuyu sulamakta olup, bu akarsular Suçatı Köyü yakınlarında birleşerek Göksu’yu oluşturur. İlçe topraklarının bir bölümü Taşeli Platosunun kuzeydoğu uzantıları üzerindedir. Yüzölçümü 2.554 km2 olup, toplam nüfusu 73.373’tür.

İlçede Akdeniz İklimi hüküm sürmekte olup, kışlar yağışlı ve ılıman, yazlar da sıcak geçer.

İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık, dokumacılık ve küçük sanayie dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, arpa, yerfıstığı, yem bitkileri, nohut, çiğit, üzüm, pamuk, kayısı, zeytin ve limondur. İlçenin dağlık kesimlerinde göçebe Yörükler koyun ve kıl keçisi yetiştirir. İlçede sığır ırkının ıslahı için tohumlama istasyonu kurulmuştur. Karaekşi yöresinde alabalık üretme istasyonu kurulmuştur. Çeşitli süt ürünleri ve tulum peyniri üretilmektedir. Evlerdeki el tezgahlarında dokumacılık yapılır ve halıcılık yaygındır. Küçük sanayii olarak un değirmenleri, yerfıstığı işleme tesisleri, hızar, marangoz, briket ve dokuma atölyeleri vardır. İlçe topraklarında kireç taşı yatakları bulunmaktadır.

Mut’un Eskiçağ tarihi ile ilgili yeterli bilgi bulunmamaktadır. Roma döneminde ismi Cladiopolis olup, Roma döneminde önemli bir merkez konumuna gelmiştir. Bizans döneminde Piskoposluk merkezi olan kent, Akdeniz’i Anadolu’nun iç kesimlerine bağlayan yol üzerinde yer almasından ötürü de tarih boyunca önem taşımıştır.

Bizans döneminde burada yaşayanlar ekonomik sıkıntıdan, çevredeki kentlere baskınlar düzenlemiştir. Bu isyanları bastırmak üzere Bizans İmparatoru I.Anastius (491-518) buraya gelerek Mut Kalesi’ne yerleşmiş, isyancıların köylerini yakmış, bir çoğunu öldürmüş, geriye kalanları da Trakya’ya sürmüştür. Bu yüzden Mut 300 yıla yakın bir süre terk edilmiştir.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Orta Asya’nın Balkaş Gölü kıyılarında yaşayan Türkmen boylarından bazıları buraya yerleştirilmiştir. Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra Karamanoğulları yöreye hakim olmuş, 1461 yılında Fatih Sultan Mehmet’in komutanlarından Gedik Ahmet Paşa Silifke ile birlikte Mut’u da Osmanlı topraklarına katmıştır.

XIX.yüzyılın sonlarında Adana Vilayeti’nin İçel sancağına bağlı bir kaza konumuna getirilen Mut, 1924’te sancakların il yapılması ile İçel’e bağlanmıştır. 1933’te İçel’in Mersin ile birleştirilmesiyle oluşturulan ilin kazası konumuna getirilmiştir.

İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Mut Kalesi, Mavga Kalesi, Alahan Manastırı, Dağpazarı Kilisesi, I.No.lu Bazilika, Sur Dışındaki Bazilika, Hocantı Köprüsü, Taş Köprü, Karşıyaka Köprüsü, Lal Ağa Camisi ve Sivri Türbeler bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.mut.bel.tr adresinden alınmıştır.