İntiharla gündeme gelen Torbalı’da oklar göçü ve işsizliği gösteriyor. Meclis’e sunulacak raporda, ”İlçedeki sanayi işgücünü Torbalı’dan seçmeli” deniliyor

Son 10 ayda 12’si ölümle sonuçlanan 65 intihar vakasıyla dikkatleri üzerine çeken İzmir’in Torbalı ilçesinde yaşananlar Meclis gündemine taşınmaya hazırlanırken, ilçede tırmanan işsizlik dikkat çekiyor. Bugün kahvehanelerinde yaşlılardan çok gençlerin bulunduğu Torbalı, 1970’lerde 15 bin nüfuslu bir kasabayken son 20 yılda hızla büyüdü.

Aralarında dünya devlerinin de bulunduğu yüzlerce firmanın üretim için seçtiği ilçeyi, sanayicilerden sonra doyduğu yeri bulmak için doğduğu yeri bırakan on binler de keşfetti. Göç almaya devam eden Torbalı’da nüfusun gelecek 10 yılda 150 bini aşacağı tahmin ediliyor.

Göçün getirdiği sosyo-ekonomik sorunlara bir de krizin yansımaları eklenince olanlar oldu: İşsiz sayısı resmi verilere göre 7 bin 500’e, sanayicilere göre 15 bine ulaştı. İntiharlar birbiri ardına gelmeye başladı.

İşsizlik raporunu işsiz yazdı
MHP’nin hazırlattığı, TBMM’ye İzmir milletvekili Şenol Bal’ın sunacağı ‘2009 Torbalı İntihar Raporu’nu oluşturan Emrah Serbest de aslında bir işsiz. Boğaziçi Üniversitesi İşletme Bölümü mezunu. Bir süre Phillip Morris’te finansal analist olarak çalışmış, ardından Amerika’ya gidip ekonomi mastırı yapmış. Şimdi ise birkaç yerel gazetede ekonomi yazıları yazıyor. Serbest, çarpıcı tespitlerde bulunuyor:

“Ödediği verginin ne kadarı Torbalı’ya dönüyor? Gerek sivil toplum kuruluşları gerekse yerel yönetim sanayi potansiyelini halkın lehine çeviremiyor. Türkiye’nin en büyük fabrikaları burada. Ama çalışanlarının en fazla yüzde 30’u Torbalılı. Onlar da asgari ücretli. Yapılması gereken en doğru şey, Torbalı’dan işçi alımına teşvik sağlamak.”

‘İşi olan da maaş alamıyor’
Torbalı’da olup biteni kahvede sohbet ettiğimiz üç genç özetliyor:
“Üçümüzün de işi var ama ya maaş alamıyoruz ya da aldığımız asgari ücret. Göç yüzünden ev kiraları ise en ucuz 300 TL’den başlıyor. Herkes stres altında. İnsan çok ama çalıştıran yok.”

Kaymakamlık çalışma başlattı
Torbalı Kaymakamı Zeki Arslan ise İzmir Kalkınma Ajansı destekli bir proje başlattıklarını söylüyor. Arslan, “Başında bir hekim var. Ailelerle yüzyüze görüşerek bilgi topluyorlar. Proje sonunda ulaşılan veriler doğrultusunda çözüm üretilecek” diyor.

‘DEV MARKALAR BURADA AMA...’
Torbalı Ticaret Odası Yönetim Kurulu Başkanı Behçet Çınar, ilçenin çok hızlı gelişerek kasabadan bir anda şehir görünümüne büründüğünü, bunun da sıkıntıları beraberinde getirdiğini belirterek şunları söylüyor:

“2005’ten bu yana kurumlar vergisi sıralamasında ilçeler arası şampiyonuz. 2008 kurumlar vergisinde ise iller sıralamasına konuduğunda 8.6 milyar TL ile beşinciyiz. İzmir’in toplam vergisinin yüzde 45’ini toplayan ilçeyiz. Ancak sanayicinin iki yıldır yaşadığı bir kriz var. Bir yılda 3 bin 550 kişi işten çıkarıldı, 65 işyeri kapandı. Bir çok işletme yüzde 80 daralmaya gidip, kapanma noktasına gelse de Torbalı hala yatırımcı çekmeye devam ediyor. Ancak dev sanayi kuruluşlarının buradaki halka pek faydası yok. Büyük servis arabalarına bakın, İzmir yönünden gidip gelir.”

‘BOL SIFIRLARIN HAMALIYIZ’
Torbalı Ticaret Odası Meclis Başkanı Abdulvahap Olgun, “Ödenen vergilere bakıp aldanılmasın, biz sadece sıfırların hamallığını yapıyoruz” diye başladığı sözlerini şöyle sürdürüyor:

“İzmir’in doğu, batı ve kuzey aksı doyunca güneyde Torbalı, hazırlıksız bir şekilde sanayileşmeye başladı. Yetkililer hiçbir altyapı tedbiri almadı. Tarım ilçesiydik sanayi kenti olduk. 40 yılda göçle 8 kat büyüdük. İntihar vakalarını temelinde eğitim, sağlık, işsizlik ve ekonomik sıkıntılar yatmakta. Torbalı’da bunların hepsi mevcut. Öğrencilerimiz 40 yıl önceki lisede eğitim görüyor. Hastalar 40 yıl önceki hastanede tedavi oluyor. İntihara teşebbüs edenlerin rehabilitasyonu ile ilgili hiçbir çalışma yok. Fabrika var, çalışacak işçi var. Ama bu işçilerimiz vasıfsız.”

Banu Şen - Milliyet

Yayın Tarihi : 22 Kasım 2009 Pazar 20:41:05