Tarlasını eken ağır cezalık

'Çivi bile çakılamayan' SİT alanları, Türkiye'de trajikomik olayların yaşanmasına sebep oluyor.

İzmir'in Seferihisar ilçesine bağlı Sığacık Mahallesi sakinleri de sit alanı uygulaması sebebiyle 'güler misin, ağlar mısın' dedirtecek bir sıkıntıyla karşı karşıyalar. Kendi arazilerinde lahana, bamya eken, hayvanlarını otlatan köylüler ağır ceza mahkemesinde yargılanıyor. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, sit alanında tarım yapan köylüler hakkında tek tek suç duyurusunda bulunuyor. Sit yüzünden elektrikten mahrum bırakılan köylülerin çoğu, elektrikli cihaz kullanamıyor, yiyeceklerini buzdolabı yerine kuyularda saklıyor, çocuklar gaz lambasıyla ders çalışıyor. Mahallede, yasaklama yüzünden ağır cezada yargılanmayan kimse kalmamış.

Sığacık köyü, bir süre önce mahalleye dönüştürülünce tarihî Teos Antik Kenti'ne komşu oldu. Yıllardır ekip biçtikleri toprakların birinci derece SİT alanı olarak tescillenmesi sebebiyle mahalle sakinleri evlerinin bahçesine ne bir kümes yapabiliyor ne de bir ağaç dikebiliyor. Sebze ekilen narenciye ürünlerini sulamak bile yasak. Bölgedeki ağaçlar susuzluktan ve bakımsızlıktan kurumak üzere. Bahçesinde bamya, fasulye, biber gibi sebze yetiştirmek isteyenlerin suç işlediği gerekçesiyle önce polis karakolunda ifadesi alınıyor, ardından da ağır ceza mahkemesinin yolunu tutuyor.

LAHANA EKMEK İÇİN POLİSTEN İZİN LAZIM

Halk tarlasına lahana ekmek için bile polise danışıyor. Devletle karşı karşıya kalanlar bakımsızlıktan yıkılmak üzere olan evlerine bir çivi dahi çakamıyor. Köylüler arasında ahırının akan damındaki kiremidi değiştirdi diye yıllarca yargılananlar var. En son 1924 yılında kazı yapılan Teos Antik Kenti'nin çevresindeki yazlık sitelere elektriği olmayan köylülerin arazisine dikilen direklerle enerji veriliyor.

Polise, 'sit alanı içinde tarım yapmaktan' ifade vermeye giden Eşref Kocaman, kendilerine yapılanın haksızlık olduğunu söylüyor. Düzalan mevkiinde oturan ve 20 dönüm arazisi bulunan Kocaman, 1976 yılında yaptığı evin hesabının şimdi sorulmasına kızıyor. Belediyeden ruhsatlı tapulu evine çivi bile çakamayan Kocaman, "Teos Antik Kenti'ne bir kilometre uzaktayız. Bize bir çivi bile çaktırmazlarken, çevresindeki 5 yazlık siteye nasıl izin verildi anlayamıyorum. Tarlamızı çitle çevirsek hesap veriyoruz. Ağabeyimin yaptığı kümesi, içinde tavuklar varken kepçe ile yıktılar." diyor. İfade vermek için Seferihisar Emniyet Müdürlüğü'ne çağrıldığını belirten Kocaman, "Sen kime sorup da bamya diktin?" diye sorgulandığını anlatıyor.

AHIRINI ONARDI, BEŞ YIL CEZA ALDI

Lahana dikmek için polis karakoluna uğrayan köylülerden Mehmet Karakuş, daha önce ahırını onardığı için beş yıl hapis cezası almış. Yaptığı tamirat için, "Kümesimi restore ettirdim." diyen Karakuş, insanların sit konusunda bilgisiz olduğunu söylüyor. "Ahıra samanlık yaptım, beş yıl ceza aldım. Cezam ertelendi; ama korkudan hiçbir şey yapamıyorum. Ahırın kiremitleri kırık, onarmam için izin almam gerekiyormuş." diyen Mehmet Karakuş, yaşanan sıkıntıyı şöyle ifade ediyor: "Köylüler perişan. Başka geçim kaynağımız yok. Tarlalarımızı sulayamıyoruz. Narenciye ağaçlarımızı ne sulayabiliyoruz ne de çapalayabiliyoruz. Tarlalarımız yılan yatağı oldu. Otlar ağaç boylarını geçti."

Sığacık Mahalle Muhtarı Ahmet Taş da Teos Antik Kenti'nin yakınındaki yazlık sitelerin daha önce sit bölgesi içinde olduğunu; ancak daha sonra çıkardığını iddia ediyor. Taş, "Tarlalarımız ya sit alanından çıkarılmalı ya da değerine göre istimlak edilmeli. Bu insanlar geçimlerini nasıl sağlayacak?" diye soruyor.

Teos Antik Kenti

İzmir'in Seferihisar ilçesine 5 kilometre uzaklıktaki Sığacık Mahallesi'nin bir kilometre güneyinde deniz kenarında bulunan Teos Antik Kenti, MÖ 1000 yıllarında İonyalıların kolonisi olarak kurulmuş. Kurucusu, Dioysos'un oğlu Athames olarak biliniyor. Teos önce Pers yönetiminde kalmış, sonra Lidyalılar, ardından yine Pers yönetimine geçmiş. İonlarla birlikte Teos bağımsızlığını kazanmış ve mimari alan ile ticarette önemli bir yer haline gelmiş. Teos'ta Hellenistik ve Roma dönemi kalıntıları bulunuyor. Ziyarete açık olan Teos'ta antik dünyanın en büyük tapınağı olan Dionysos yer alıyor. Diğer önemli kalıntılar ise Agora, tiyatro, odeon, surlar ve liman.