Kastabos
Kastabos, Marmaris-Datça yolundan Bozburun’a girildiğinde karşılaşılan Hisarönü köyü’nün güneyindeki Eren dağı üzerindedir. Yöre halkının Pazarlık veya Gavur Pazarı diye isimlendirdiği düzlükte Kastabos antik mabet-kenti bulunuyordu.
Kastabos, Karia dilinden gelen “Tapınak Düzlüğü” anlamında bir sözcüktür. Aynı isimde Klikia ve Kappadokia’nın yakınındaki Lykaonia civarında iki kent daha bulunmaktadır.
Kastabos’un bulunduğu yöreyi ilk kez 1886’da T.A.B. Spatt araştırmış ve bir mabetle karşılaşmıştır. Spatt bu mabedin Leto’la ait olduğunu ileri sürmüş, Prof. Cook da bu ismi benimsemiştir. Antik kaynaklarda ise Kastabos’un, Artemis mabedinden ötürü isminden söz etmektedir. George Bean’de Gölenye’de (İçmeler) gördüğü yazılı bir taş üzerinde Kastabos ismini okumuştur. Ayrıca Bybassos kentinde de Apollon’a şarkı söyleyen Hemithea’nın ismine rastlanmıştır.
Bybassos da, Kastabos’a 1-2 km. uzaklıktadır. Bu nedenle de Kastabos’taki mabedin kime ait olduğu oldukça tartışmalıdır. Kime ait olduğu kesinleşemeyen bu mabet ,Helenistik çağda İon nizamında yapılmıştır. Uzun kenarlarında 11’er, kısa kenarlarında da 6’şar sütun bulunmaktadır. Büyük bir olasılıkla Kastabos bu tapınaktan ötürü önem kazanmıştır. Onun dışında dikkati çekecek herhangi bir kalıntı ile karşılaşılmamış olması buranın yerleşimden çok bir tapınak yeri olduğunu göstermektedir.
