TÜRKİYE'NİN İLK MUTFAK MÜZESİ GAZİANTEP'TE

Eski bakanlarımızdan gazeteci-yazar Ali İhsan Göğüş'ün müze yapılması amacıyla Gaziantep Belediyesi'ne bağışladığı doğduğu tarihi taş konak restore edilerek 'Emine Göğüş Mutfak Müzesi'ne dönüştürüldü.

Kuşkusuz mutfak ve yemek kültürü dendiğinde ilk akla gelen şehirlerin başında Gaziantep gelir. Türkiye'nin ilk mutfak müzesi de şanına yaraşır bir biçimde Gaziantep'te açıldı.

Türkiye'nin ilk Turizm Bakanı Ali İhsan Göğüş, 1992 yılında kızı Zeynep Göğüş'le Gaziantep'te dolaşırken doğduğu evi gösterir. Üç dört yaşına kadar yaşadığı, babası öldükten sonra satmak zorunda kaldıkları taş konağın boş ve harap hali Ali İhsan Bey'i çok üzer. "Hiç olmazsa kamulaştırılsın, şehrin malı olsun" diye düşünür. İl Özel İdaresi'nin hissedarlarla anlaşmasından sonra evin istimlak bedelini öder ve mutfak müzesi yapılması şartıyla kamuya bağışlar. Ama ödenek yokluğu nedeniyle 15 yıl boyunca hiçbir şey yapılamaz. Sonunda Kültür ve Turizm Bakanlığı binayı bir lira bedelle Gaziantep Büyükşehir Belediyesi'ne devreder; restorasyon ve müze çalışmaları Kültür ve Turizm Bakanlığı Restorasyon Daire Başkanlığı'nın verdiği destekle 18 ay gibi kısa bir sürede bitirilir.

1904 yılında Kethüdazade Göğüş İbrahim Efendi tarafından yaptırılan, dönemine göre alışılmadık modern bir plana sahip Ali ihsan Göğüş'ün "boynu bükük ayrıldık" dediği taş konağa annesinin anısına "Emine Göğüş Mutfak Müzesi" adı verilir.

Müzenin açılışı Gaziantep'in Fransız işgalinden kurtuluşunun 87. yıldönümü etkinlikleri kapsamında 25 Aralık'ta Ali İhsan Göğüş'ün katılımıyla yapıldı. 1961 seçimlerinde CHP Gaziantep milletvekili olarak Meclis'e giren, gazeteci-yazar Göğüş, Turizm ve Devlet Bakanlığı yaptığı dönemlerden beri memleketine yaptığı katkılardan dolayı çok seviliyor. Gaziantep Kalesi'nin ilk restorasyonunu başlatmasını, fuarın kuruluşuna ön ayak olmasını, havaalanının bitirilmesine verdiği desteği hiç unutmuyorlar.

Büyükşehir Belediye Başkanı Dr. Asım Güzelbey "Biz elimizdeki hazinelerin farkında değildik. Bugüne kadar hep tahrip etmişiz, biz bu tarihi taş konağa el atmasaydık burası bugün yıkılıp gitmişti" diyor. Güzelbey, bir sonraki aşamada Emine Göğüş Mutfak Müzesi'nin yanında olan eski bir yapıyı alarak aşçılık okulu açmayı ve burayı bir komplekse dönüştürmeyi düşünüyor. Hem aşçı yetiştirip hem de Gaziantep yemekleri yapılacak bir lokanta açmak 2009'un planları arasında.

Gaziantep Avrupa Birliği'ne girdi

Gaziantep Belediyesi, Avrupa Birliği fonlarından kentteki tarihi yapıların restorasyonu için önemli ölçüde hibe fonlar kullanmış. Sadece Naip Hamamı'nın restorasyonu için 700 bin euro almışlar. Gaziantep geçmişiyle barışıp geleceğe köprü kurmayı hedef edinmiş gibi görünüyor. Son bir yılda Cam Sanatları Müzesi, Mevlevihane Müzesi açılmış. Kaleiçi Müzesi ve şehir müzesinin çalışmaları sürüyor. En iddialı oldukları da 40 bin metrekarelik arazi üzerinde Zeugma Arkeoloji Müzesi ve Kongre Merkezi yapımı. Böylelikle 2009 yılının içinde Gaziantep 6 yeni müzeye daha kavuşuyor.

Güzelbey, Gaziantep'i, turizm ve müzeler kenti yapmak istiyor. 17 han restore edilmiş. Bakırcılar Çarşısı'nı onararak bakırcılık mesleğini tekrar hayata geçirmişler. Restorasyonu bitmek üzere olan bir kiliseyi de akşamları konservatuvar öğrencilerinin konser vereceği sanat merkezine dönüştürmeyi düşünüyor. Projenin son ayağı olarak da 80 odalı butik otel yapılıyor. Otelin dekorasyonu Cemil İpekçi'ye verilmiş. İstanbul'daki Sahan Restoran'ın sahipleri de işletmesini üstlenmiş. Güzelbey, "Tekrar aday gösterilmemem için çok uğraş veriliyor ama bunları yapmalıydım, benim için insanların yaşam standardını yükseltmek çok önemliydi. Gaziantep bir kimlik kazandı" diyor.

Komşularla ilişkiler

Gaziantep'in Kurtuluş Günü etkinlikleri için bu yıl büyük bir organizasyon yapılmış. Gaziantep'in Suriye ile ilişkileri geçmiş yıllara oranla çok sıcak ve yakın. 25 Aralık akşamı Belediye Başkanı'nın verdiği resepsiyonda Rakka kenti valisi, Rakka Halk Dansları ekibi, Suriye'nin Gaziantep Başkonsolosu, kardeş şehir Halep'ten kimi yetkililer, Bakü Üniversitesi Rektörü konuklar arasındaydı.

Gaziantep Belediyesi Kültür, Dış İlişkiler ve Kardeş Şehirler Şube Müdürlüğü görevini Asım Güzelbey'in kardeşi Sema Marangoz üstlenmiş. Konserler organize ediyor, sanat galerilerine destek veriyor, festivaller düzenliyor ve bir değişim programı çerçevesinde yurtdışına öğrenci yolluyorlar. Bu etkinlikleri duyurmak için bir de "gaziantepkultursanat.org" adıyla bir site kurmuşlar. 3500 üyeli bir mail grupları da var.
Metropol olma yolunda hızla ilerleyen Gaziantep çevre iller ve ülkeler arasında bir cazibe merkezi olacak gibi görünüyor. Ali İhsan Göğüş "Bizim çocukluğumuzda ve gençliğimizde herkes eğlenmek, alışveriş yapmak için Halep'e giderdi, şimdi onlar buraya geliyor" diyor. Gerçekten de kaldığımız beş yıldızlı Tuğcan Oteli tümden doluydu ve konukların çoğunu Suriyeliler oluşturuyordu.


Gaziantep'in erkekleri de kadınları kadar yemek yapmaya ve mutfak kültürü üzerine konuşmaya meraklı. İnşaat Mühendisi Orhan Baydar, Mopa Mutfak Banyo'nun ortaklarından Mehmet Ragıp Güzelbey gibi isimler farklı işlerle uğraşmalarına karşın yemek konusunda araştırmalar yapıyor. Baklava ve kebap ustası Mecimek Ali'nin oğlunun açtığı Orkide Restoranı bugün biri mühendislik eğitiminin ardından pastacılık, diğeri yurtdışında şeflik eğitimi alan torunlar işletiyor. Hem pastane hem de restoran katında klasik tatların yanı sıra modern yemekler de yapılıyor. Sanıyorum Gaziantep'in başarısının sırrı, Türkiye'nin ve dünyanın en iyi okullarında okuyan gençlerinin bir süre sonra memleketlerine dönmesi. Değerlerini korurken değişim için de çalışmaları.