Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, Gaziantep İli’ne bağlı bir ilçe olan Yavuzeli, kuzeyde Araban, Doğuda Şanlıurfa İli, Kuzeybatıda Kahramanmaraş İli, Güneydoğuda Nizip, Güneyinde ise Merkez Şehitkamil ilçesi ile çevrilidir. İlçenin denizden yüksekliği 650 metre, İl Merkezine uzaklığı 38 km. Yüzölçümü ise 483 km2’dir.
İlçenin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Başlıca tarım ürünleri ; fıstık, arpa, buğday, mercimek, nohut ve pamuktur. Bunun yanında Antepfıstığı ve bağcılık üretimi oldukça yaygındır. Hayvancılık pek fazla gelişmemiş olmasına rağmen, İlçe genelinde hayvancılıkla uğraşanlar hem büyük ve küçük baş hayvan yetiştiriciliği yapmaktadırlar. İlçe Merkezinde 3 adet Çırçır Fabrikası, 6 adet Briket hane ve 3 adet Değirmen halkın geçim kaynağına katkıda bulunmaktadır
İlçe tarihi hakkında bu rivayetler dışında kayıtlı bir bilgiye rastlanmamıştır. Yalnız ilçe merkezinin 25 km. doğusunda Fırat Nehri’nin kıyısında yer alan ve derebeylik rejiminden kalma kalenin Doğu Roma İmparatorluğu dönemine ait olduğu bilinmektedir.Bu nedenle bu kaleye Rumkale adı verilmektedir. Rumkale’ye Kasaba köyünden ve Halfeti’den teknelerle ulaşılmaktadır. Antik dönemden günümüze kadar Şitamrat, Kal-a Rhomayta, Hromklay, Ranculat, Kal-at el Rum, Kal-at el Müslimin, Kale-i Zerrin (Altın Kale) ve Rumkale gibi bir çok isimle adlandırılmıştır. Rumkale Fırat ve Merzimen kıyılarından itibaren sarp kayalıklarla çevrili yüksek bir tepe üstüne kurulmuştur. Rumkale, Halfeti (Şanlıurfa) ile Gaziantep arasında sınır oluşturan Fırat ırmağı kıyısında yer almaktaydı. Merzimen Çayının suyu Rumkale dibinde, derin ve sarp vadi içinde akan Fırat nehrine karışırdı. Günümüzde üç yanı Baraj gölüyle çevrilmiş olup, yarım ada görünümündedir.
İlçenin tarihi hakkında kayıtlarda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, eski bir Ceneviz şehri olduğu ve bu şehrin bugünkü ilçe merkezinin 1 km. kuzeyinde Karadağ’ın eteğinde harabe adı verilen mevkiide olduğu söylenmektedir.Bu tarihi geçmişten dolayı ilçenin 1957’den önceki ismi Cingife idi. Yavuz Sultan Selim 1517 yılında Mısır’a Mercidabık Savaşı’na giderken, burada konaklamış, halkın gösterdiği yakın ilgiden dolayı buraya “Yavuz’un ili “ adını verilmesini istemiştir. Cingife yerleşim merkezine ilçe statüsü verilince (1957), ilçenin ismi de 1958’de Yavuzeli olarak değiştirilmiştir.
İlçede günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; ilçenin 25 km. doğusundaki Rumkale bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.yavuzeli.gov.tr adresinden alınmıştır.