Başkentin anıt ağaçları

Başkent sokaklarını süsleyen, meşeden sedire, serviden mavi ladine kadar 56 anıt ağaçlardan bazıları soğuğa, sıcağa, yağmur ve fırtınaya aldırmaksızın asırlardır ayakta duruyor.

Kırsal Çevre ve Ormancılık Sorunları Araştırma Derneği Başkanı Ahmet Demirtaş tarafından yazılan "Başkentimizin Anıtsal Ağaçları" adlı kitapta, her türlü olumsuz koşullara rağmen Ankara’nın ayakta kalabilen anıt ağaçları tanıtılıyor.
Kitapta karasal iklim özelliklerinin egemen olduğu Ankara’nın bitkisel çeşitlilik yönünden zenginliğine dikkat çekiliyor.

Başkentte, seçkin, görkemli, yaşlı ve şaşırtıcı özelliklere sahip olmaları bakımından 56 anıt ağaç bulunduğu belirtilen kitapta, "anıt ağaçların belirlenmesinde Ankara için ilk örnek olması, şehrin koşullarında iyi yetişmesinin ve gelişmesinin beklenmemesi, semtlerin kuruluş dönemini simgelemeleri, belirli dönemlere tanıklık etmeleri gibi niteliklerin göz önünde bulundurularak" seçildiği ifade ediliyor.

Ankara’nın canlı tarihi için en önemli, anıt ağaçlar arasında en görkemli ve göze çarpanlarının başında 200 yaşındaki meşe ağacı geliyor. İhtiyar meşe ağacı, Mamak’ın Kayaş semtinde Ankara-Kırıkkale yolu üzerinde bir benzin istasyonunun bahçesinde bulunuyor. 20 metre boyundaki ağaç 159 santimetre çapında. Başkentin en geniş çaplı meşe ağacı olarak bilinen meşenin, kentin tarih ve kültürü açısından oldukça önemli olduğu belirtiliyor.

Kayaş İlköğretim Okulu bahçesinde de 150-200 yaşları arasında olduğu tahmin edilen 18,5 metre boyunda, 114 santimetre çapında bir anıt meşe daha yaşıyor. Başkentteki diğer bazı anıt ağaç türleri ve bulundukları yerler şöyle:

Mor dut: Yaşının 150’nin üzerinde olduğu tahmin ediliyor. Kentin bazı semtlerinde rastlanan az sayıdaki örneklerinden en yaşlısı olan bu ağaç, Keçiören Ark Sokak’ta eski bir bağ evinin önünde bulunuyor.

Amerikan glediçyası: Anayurdu Kuzey Amerika’nın doğu kısımları olan bu ağaç türünün bir örneği de Refik Saydam Hıfsızsıhha Merkezi bahçesinde bulunuyor. Atatürk Orman Çiftliği ve Gençlik Parkı’nda da gelişkin örnekleri bulunan Amerikan Glediçyası’nın en en görkemli ve yaşlısı Ankara Valiliği binası girişinde yer alıyor. 100 santimetre çapında, 21 metre boyundaki anıt ağacın yaşı 80-100 arasında olduğu düşünülüyor.

Adi porsuk: 76 yaşındaki güngörmüş ağaç, eski TBMM binasının batısındaki bahçede yaşıyor.

Mavi ladin: İnsanların en sevdiği ve ilgisini çeken ağaçların başında yer alan mavi ladinin Ankara’daki en yaşlı örneği Ankara Garı önündeki eski lokomotifin yanında bulunuyor. 16 metre boyundaki anıt ağacın yaşı ise 76.

Lübnan sediri: Başkentin park ve bahçelerinde sıklıkla rastlanılan ağaç türlerinin başında gelen Lübnan sedirinin en dikkat çekeni Orman Genel Müdürlüğü tesisleri içinde varlığını sürdürüyor. 50 yaşındaki sedirin boyu 54 santimetreyi geçiyor."

ANIT AĞAÇLAR MUTLAKA KORUNMALI

Kitapta, ayrıca anıt ağaçlarının çoğunlukla ilan ve reklam tabelası olarak kullanılmasından, kök ve gövdelerinin beton ya da asfaltla doldurulmasından, gövde ve dallarının gelişigüzel kesilmesinden zarar gördüğü kaydediliyor. Anıt ağaçların "nedeni ne olursa olsun" kesilmemesi, Ankara’nın doğası, kültürü ve tarihinin gelecek kuşakları aktarılması açısından mutlaka korunması gerektiğine dikkati çekiliyor.

Başta asırlık ağaçlar olmak üzere tüm ağaçların kent yaşamı açısından oldukça önemli olduğu ifade edilen kitapta, ağaçların yüzlerce yıl daha yaşayabilmesi için Ankaralıların her birinin ağaçlara özenle yaklaşması isteniyor.