Şeker kaçakçılarının, faaliyetlerini kamufle edebilmek, yurt içi piyasaya daha rahat ürün sürebilmek ve karını artırabilmek için, şekeri "kesme şeker" olarak işlemeye yöneldiği belirlendi.
"Kesme-küp şeker tesisi" olarak üretim izni alan firmalar, yurt içindeki fabrikalardan, kaçak şeker işleme faaliyetlerini kamufle etmek için düşük miktarlarda şeker alırken, İran, Irak ve Suriye'den getirdikleri yüksek miktardaki şekeri burada işleyerek, yurt içi piyasaya sürüyor. Firmalar, şeker kaçakçılığı ile vergi kaybına neden olup, haksız rekabet yaratırken, küp-kesme şekere dönüştürdükleri şeker ile karlarını daha da artırıyorlar.
Doğu ve Güneydoğu'da, son aylarda, çok sayıda firmanın "kesme şeker tesisi"ne üretim izni almak için Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'na başvurduğu belirtilirken, bakanlığın görüş sorduğu Şeker Kurumu'nun, "denetimi zor olduğu" gerekçesi ile buna olumsuz görüş bildirdiği öğrenildi.
Doğu ve Güneydoğu'dan, emniyet kurumları ve savcılıklar tarafından Şeker Kurumu'na gönderilen çok sayıda şeker örneğinden yüzde 72'sinin, yapılan analiz sonucunda, Türkiye'de üretimi olmayan kamış şekeri olduğu belirlendi. Kurum, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve ilgili kurumların işbirliği ile kaçak şekerle mücadeleyi hızlandırıyor.
Şeker Kurumu Başkanı Azmi Aksu, AA muhabirine Van, Şırnak, Hakkari, Başkale gibi yerlerde çok sayıda "kesme şeker tesisi" kurulduğunu belirtirken, şunları söyledi:
"Bunlar üretim izni aşamasında Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'ndan izin istiyorlar. Bakanlık da bize görüş soruyor. Biz de denetimi mümkün olmadığı için (uygun değildir) diye görüş veriyoruz. Bizim kurum olarak sadece 35 elemanımızla bu tür tesisleri denetlememiz mümkün değil. Tarım il müdürlükleri elemanlarının denetlemesi lazım."
Kaçak şekerin Ankara'ya kadar girdiğini bildiren Azmi Aksu, Ankara'da Gimat'ta kesme şeker tesislerinde yapılan denetimlerde, birkaç firmanın kaçak şeker kullandığını belirlediklerini açıkladı.
Kaçak şeker ile mücadele sırasında, şeker kaçakçılarının yurt içindeki şeker fabrikalarının ambalajlarını bile taklit ettiği ortaya çıktı.
Bazı kaçakçıların ise kaçak şekeri yerli şeker ile karıştırarak piyasaya sürdüğü belirlenirken, analizlerde pancar ve kamış şekerinin karıştırıldığı ortaya çıktı.
Fiyatının ucuzluğu nedeniyle kaçak yollardan sokulan kamış şekerinin önlenmesi insan sağlığı açısından da önem taşıyor.
Şeker Kurumu yetkililerinin verdiği bilgiye göre, kaçak yollarla kontrolsüz şekilde ülkeye sokulan şekerde, genetik modifiye ham maddeden üretilebilmesi yanında, kolera, vb. bulaşıcı hastalıkların yaygın olarak görüldüğü az gelişmiş ülkelerden getirilmesi halinde hastalık taşıma riski de bulunuyor.
Türkiye'ye kaçak şekerin getirildiği İran, Irak, Suriye gibi ülkelerde de kamış şekeri üretilmediği, ancak bu ülkelere ithal edilen şekerin, kaçakçılar tarafından Türkiye'ye sokulduğu belirtiliyor.