Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nin (TZOB) araştırmasına göre, Ocak ayında zam şampiyonu yeşil fasulye oldu. Armutta üretici fiyatı yüzde 15 azalırken market fiyatları yüzde 6.5 artış gösterdi, mandalinada da üretici fiyatı yüzde 12 azalırken market fiyatları yüzde 9 arttı.

TZOB, kamuoyunu doğru bilgilendirmek amacıyla yaş meyve ve sebze fiyatlarıyla birlikte önem arz eden çeşitli gıda ve ürünlerin fiyatlarını her ay açıklamaya devam ediyor. Her ay düzenli olarak yapılan araştırmalar neticesinde üretici, hal, pazar ve market fiyatlarını açıklayan TZOB, bu rakamları tüketici hareketlerinin fazla olduğu Ankara, İstanbul, Mersin ve İzmir illerinden derledi.

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, ürünün üreticiden tüketiciye ulaşıncaya kadar geçtiği hal, pazar ve market zinciri halkalarının fiyat artışlarında önemli oranlarda etkili olduğunun görüldüğünü belirterek, "Üretici ve tüketici arasındaki fiyat farkına baktığımızda yaş sebze ve meyvede yüzde 315'lere, kurutulmuş ürünlerde yüzde 190'lara, baklagillerde yüzde 175'lere ve hayvansal ürünlerde yüzde 160'lara kadar çıktığı görülmektedir. Görüldüğü üzere üretici ve market fiyatları arasındaki makas, daha önceki açıklamalarımızda da ifade ettiğimiz gibi çok yüksektir" dedi.

Aralık ayında perakende seviyesinde artış görülürken, bazı ürünlerde de azalma meydana geldiğini kaydeden Bayraktar, şunları kaydetti:
"Bu dönemde ette yüzde 1.7, kuru üzümde yüzde 1.1 ve yumurtada yüzde 0.7 fiyat düşüşleri görülürken, yeşil fasulye, patlıcan, kuru incir, ıspanak, havuç, salatalık, elma, domates gibi ürünlerde fiyat artışı gözlemlenmiştir. Ette görülen fiyat düşüşüne Kurban Bayramı'nın etkisi nedeniyle talepteki daralmanın yol açtığı söylenebilir. Yumurtada ise üretim artışına bağlı olarak üretici fiyatlarında görülen düşüşün marketlere yansıdığı düşünülmektedir. Yeşil fasulyedeki artış oranı marketlerde yüzde 221 olmuştur. Bilindiği üzere yeşil fasulye bu dönemde örtü altında yetiştirilmekte olup, üretim miktarının az olmasına bağlı olarak fiyat artışı gerçekleşmiştir. Yeşil fasulye, patlıcan, ıspanak, havuç, salatalık, sivri biber, domates, elma, kuru incir, kuru kayısı gibi ürünlerde fiyat artışı üretici fiyatlarındaki artışın yanı sıra kurutulmuş ürünlerde aşure ayının olması sebebiyle talepteki artıştan da kaynaklandığı düşünülmektedir. Baklagillerde görülen fiyat artışı, ihracattaki gelişme ve üretimdeki azalmadan kaynaklanmaktadır. Bu tabloyu genel olarak değerlendirirsek, Ocak ayı içinde market fiyatlarında artışta en önemi etkenlerden biri de olumsuz hava koşulları olmuştur. Yaşanan kar yağışları ve meydana gelen donlar ürün sevkıyatlarını kısıtladığı için büyük şehirlere gelen ürün miktarındaki azalmaya bağlı olarak fiyatlarda artışın meydana geldiği düşünülmektedir."

Üretici fiyatlarında et ve bakliyat gibi ürünlerde bu dönemde fiyat değişimi olmadığını vurgulayan Bayraktar, yeşil fasulyede üretici fiyatında yüzde 280.8'lik bir artış gerçekleştiğini, bunun nedeninin de üretimin örtü altında olması ve üretim miktarının az olması olduğunu ifade etti. Ispanak, salatalık, sivri biber, patlıcan, havuç, elmada market fiyatlarında olduğu gibi üretici fiyatlarında da bir artış görüldüğünü anlatan Bayraktar, şöyle devam etti:

"Özellikle sivri biber, salatalık, patlıcanın önemli ihraç ürünlerimiz olmasının yanı sıra özellikle örtü altında yetiştirilen bu ürünlerde içinde bulunduğumuz dönemde düşük hava sıcaklıkları nedeniyle ürün geç olgunlaşmakta, buna bağlı olarak elde edilen ürün miktarı azaldığından fiyatlarda bir miktar artış görülmektedir. Kuru incir, kuru kayısı, kuru üzümde market fiyatlarında olduğu gibi üretici fiyatlarında da bir artış gözlenmiştir. Bu artış daha çok sezon sonu olmasından kaynaklanmaktadır. Sütte
fiyatlar üçer aylık dönemlerde ihale ile belirlenmektedir. Ocak ayında yeni ihale yapılmış olup, süt fiyatları yüzde 6.7 artmıştır. Üretici fiyatlarında düşüş görülen ürünlere baktığımızda mandalinada yüzde 11.8'lik bir düşüş görülmektedir. Ocak ayında meydana gelen don olayı yanında, yağışların etkisi nedeniyle ürün kalitesindeki düşüşe bağlı üretici fiyatında düşüş gerçekleşmiştir. Ancak market fiyatlarına baktığımızda mandalinada yaşanan üretici fiyatındaki düşüşün yansımadığı, hatta market fiyatlarında yüzde 9 oranında bir artış olduğu görülmektedir. Armutta yüzde 15, yumurtada ise yüzde 10 bir düşüş gerçekleşmiştir. Ancak market fiyatlarında armutta yüzde 6.5 artış gerçekleşmiştir. Yumurtada üretim artışına bağlı olarak fiyatta bir gerileme meydana gelmiştir."

Çiftçilerin gelirlerin artırılması, üretim ve verim artışı yanında ürünlerini daha iyi değerlendirmeleriyle de çok yakından ilgili olduğunu hatırlatan Bayraktar, "Daha iyi değerlendirme bir yönüyle tüketicinin ödediği fiyattan daha fazla pay alınması anlamına gelmektedir. Çiftçilerimiz, tarımda gelişmiş ülkelerde olduğu gibi ürünlerini kendi organizasyonları ile pazarlamayı başarmak zorundadırlar. Ancak bunu başardıkları takdirde pazarla entegre olmaları, sanayi ile entegre olmaları mümkün hale gelecektir. Sanayi ve pazarlamanın katma değerinden üreticilerimizin daha fazla yararlanması, çiftçilerimizin var olan örgütlerine, ziraat odalarına, kooperatiflerine, üretici birliklerine daha güçlü bir şekilde sahip çıkmalarına bağlıdır" şeklinde konuştu.

iha

Yayın Tarihi : 1 Şubat 2008 Cuma 10:55:01