Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD) Genel Başkanı İbrahim Yetkin, Türkiye'nin dünyadaki toplam meyve ve sebzenin yüzde 4'ünü ürettiğini belirterek, "Türkiye yılık ortalama üretim açısından fındık, incir, kayısı, kiraz ve narı dünyaya ilk sırada ihraç ediyor" diye konuştu.

Genel Başkan Yetkin, İçkale Oteli'nde düzenlediği basın toplantısında meyve ve sebzenin üretimi ve tüketimi açısından önemli açıklamalarda bulundu. Yetkin, Türkiye'de yıllık meyve sebze üretiminin 1990'lı yıllarda 32 milyon ton, 2005 yılında ise 43 milyon tona yükseldiğini ifade ederek, meyve üretiminde bir artış görülürken sebze üretiminde önemli bir artışın görülmediğini söyledi. Yetkin, kuraklığın şiddetli bir biçimde kendini gösterdiği 2006 yılında sebze üretiminin bir önceki yıla göre 2.3 azaldığını yaklaşık olarak 26 milyon ton olduğunu kaydetti. "2006 yılında sebzeler grubunun önemli ürünlerinden domates yüzde 1.9, salçalık biber 1.6, dolmalık biber 1.8, kavun 3.3, hıyar 3.1, fasulye 1.6, sivri biber 4.2, havuç 1.7, ıspanak 1.8 oranında artış göstermiştir" diyen Yetkin, Türkiye'nin dünyanın önde gelen üreticilerinden olduğu fındıkta 19.8 oranında bir azalma olduğuna dikkat çekti.

Türkiye'nin ihracat konusunda salatalık ve karpuzda dünya 2.'si, domates, patlıcan ve yeşil biberde 3. sırada yer aldığını belirterek, 2008 yılında sebze ve meyve yetiştiren bölgelerde don olaylarının yaşanmaması halinde iyi bir beklenti içinde olduklarını söyledi.

Son 5 yılda yaş meyve ve sebze ihracatının 3 kat arttığını bildiren Yetkin şöyle konuştu:
"Üyesi olmayı hedeflediğimiz AB açısından bakıldığında ülkemizin sebze üretimi AB'nin 25 ülkesinden toplam üretiminin yüzde 20'si, meyve üretiminin ise yüzde 40'ı civarındadır. Son 5 yılda yaş sebze ve meyve ihracatı miktar olarak 1.5 milyon tondan 2.2 milyon tona değer olarak ise 533 milyon dolardan 1 milyar 471 milyon dolara yükselmiştir. Ancak Türkiye'nin potansiyeli göz önüne alındığında bu oran hala düşüktür. İhracat rakamının istenilen ölçüde olmamasının en başta gelen nedenleri ise ihracatı teşvik amacıyla verilen primin düşük olması ve kimyasal kalıntı sorunudur. Türkiye 16 milyar dolar malı AB pazarına sunabilir."

Türkiye'de birim alana kullanılan ilaç miktarının AB ülkelerine göre son derece düşük olduğunu kaydeden Yetkin, sebze ve meyvelerde hasadın yaklaştığı dönemlerde kalıntı süresi kısa olan ilaçların kullanılması gerektiğine vurgu yaptı. Özellikle domates, biber ve patlıcan gibi kısa aralıklarla hasat edilen ürünlerde bu kurala uymanın gerekli olduğuna işaret eden Yetkin, tarım ilaçlarının reçete ile satılması sözünü yineledi.

Toptancı hallerinin işlevini yerine getiremediğini öne süren Yetkin, Türkiye'de belediyeler tarafından 179 adet toptancı halinin kurulduğunu belirterek şöyle konuştu:
"Toptancı halleri yasası uygulanamıyor. Türkiye'de üretilen toplam 40 milyon ton sebze ve meyvenin yalnızca 9 milyon tonu, yani dörtte birinden azı hallere girmektedir. İhraç edilen 2.2 milyon tonluk ürün de buna dahildir. Geri kalan bölümü kayıt dışı işlem görmektedir. Bu kayıt dışı işleyiş üretici ve tüketiciye verdiği zararın yanı sıra önemli bir vergi kaybına yol açmaktadır. Haller yasal anlamda uygulamaya konsa meyve ve sebzenin yüzde 80'ini üreticinin elinden çıkıp illegal yolarla tüketicinin önüne geliyor. Sebze ve meyvenin genel ortalama satışı 1 YTL olduğundan kayıt dışı işlem gören 31 milyon ton sebze ve meyvenin satış değeri 31 milyar YTL'dir. Bununla birlikte hazinenin kaybı 5 milyar dolardır."

Türkiye'ye yurtdışından kaçak sebze ve meyvenin geldiğini ifade eden Yetkin, kaçak girişin en fazla İran üzerinden geldiğini söyledi. İran'dan her gün 50 minibüs dolusu meyve ve sebze geldiğini kaydeden Yetkin, her gün elma, kivi, muz ve karpuzun Türkiye'ye kaçak yollarla giriş yaptığını belirtti. Tüketicinin ürünü tarladan pazara gelene kadar 4 katına aldığını anlatan Yetkin, tüketicinin kayba uğrağını bir örnekle şöyle sundu:
"Örneğin 2008 yılı Temmuz ayında Antalya halinde bir ürünü 25 Ykr'den satan bir üretici aynı ürünü yine Antalya'da bir süpermarketten 100 Ykr'ye yani 4 katına alabiliyor. Halde üreticiler tarafından 50 Ykr'den satılan patlıcan aynı markette 1.85 YTL, 60 Ykr'den satılan biber 2.60 YTL, 2 YTL'den satılan limon 5 YTL'ye satılıyor."

İHA

Yayın Tarihi : 13 Temmuz 2008 Pazar 15:23:31