Gangra, Gangıra (Çankırı)
Gangra, İç Paphlagonia’nın en eski kentlerinden biridir. Anadolu’da İran egemenliği döneminde, bir satraplık başkenti olduğu bilinmekle birlikte, hangi yüzyılda ve kimler tarafından kurulduğu kesinlik kazanamamıştır. Tarihinin İÖ.1.yüzyıla kadar olan bölümü de henüz aydınlatılamamıştır.
Anadolu’lu Pontus Devletinin Kralı VI.Mithridates’e karşı kazanılan savaştan sonra, Anadolu’da egemenlik alanlarını yeniden düzenleyen Romalı komutan Pompeus, bu yöreyi, Roma bağımlısı bir krala bırakmıştır. Başkenti Gangra olan bu İç Paphlagonia krallığı İÖ.7 yılına kadar varlığını sürdürmüştür.
Gangra adı, İÖ.1.binyılın yerel dilinden (Paphlagonia dilinden) gelmektedir. Prof.Dr. Bilge Umar’; sözcüğün bazı kaynaklarda “tiftik”, bazılarında ise “keçi” anlamına geldiğini ve bu adın kente, yöredeki tiftik keçilerinin çokluğundan dolayı verildiğinden söz etmektedir.
Çankırı’da, antik çağdan günümüze gelebilen tarihi kalıntı olarak İlkçağ ve Ortaçağ kentinin akropolisindeki kalenin doğu yanındaki Bey Kapısı bölümünden iki sur parçası ve kentin güneybatı bitişiğindeki Taş Mescittir.
Sur duvarları, devşirme moloz taştan, Geç ortaçağ yapısıdır.
