Çinçinli Sultan Hanı
Yozgat ili Saraykent ilçe merkezinin 16 km. kuzeyinde, Zile yolu üzerinde bulunan bu hanın kitabesi günümüze gelemediğinden kimin tarafından yaptırıldığı bilinmemektedir. Bu konu üzerinde araştırma yapan K.Erdmann, F.Sümer, M.Kaya Özergin’e göre bu han büyük olasılıkla Valide Sultan Melike Mahperi Hatun tarafından yaptırılmıştır. İl merkezindeki Karamağara Camisi’nin minare kaidesinde bulunan kitabenin bu hana ait olduğu sanılmaktadır. Buna göre han h.637 (1239–1240) yılında yapılmıştır.
Han kesme ve moloz taştan kuzey-doğu yönünde dikdörtgen planlı açık ve kapalı kısımlardan meydana gelmiştir. Kapalı kısmın arka ve yan duvarlarının büyük bir kısmı günümüze gelebilmiştir. Üst örtüsü yıkılmış olup, üst örtünün dayandığı mekânlardan da hiçbir iz günümüze gelememiştir. Hamamın üst örtüsü hakkında yeterli bir bilgi edinilememiştir. Aynı dönemde yapılan hanlar dikkate alındığında üzerinin içerideki payandaların taşıdığı beşik tonozlarla örtülü olduğu sanılmaktadır.
Kurt Erdmann, mevcut izlere dayanarak hanın bir planını çıkarmıştır. Buna göre, 23.00x27.00 ölçüsünde kare bir mekân olup, içerisi her sırada dörder tane olmak üzere üç bölüme ayrılmıştır. Hanın avlu kısmı bu mekâna göre dışarıya taşkındır. Avludan bazı temel kalıntıları dışında hiçbir iz günümüze gelememiştir. Bununla beraber avlunun her iki yanında birbirine eş dörder kapalı oda olduğu sanılmaktadır.
Han günümüze çok harap durumda gelebilmiştir.
Kenthaber Kültür Kurulu
