Bolu Kaya Evleri

Seben Kaya Evleri

Bolu, Seben ilçesinde kayalara oyularak yapılmış bir yerleşim birimi bulunmaktadır. Bu kaya evlerinin en önemlileri Alpagut Köyü, Muslar, Çeltikdere, Karca, Karca, Solaklar, Hoçaş ve Kaşbıyıklar köylerindedir.

Bu kaya evlerinin bazılarında kırmızı boya ile yapılmış haç işaretleri ile karşılaşılmıştır. Bazılarında da şapel, rolik çukurları bulunmuştur. Çeltikdere ‘deki kaya evleri Bizans Kilisesi karşısındadır. Bu buluntulara dayanılarak Seben Kaya evlerinin erken Hıristiyanlık döneminde kullanılmış olduğu sanılmaktadır.

Bolu yöresindeki kayalar Frigler tarafından özenle oyulmuş ve ev olarak kullanılmışlardır. Halkın “Gavur Evleri” dediği bu evler, Muslar, Çeltikdere, Yuva, Karca ve Seylik yörelerinde yoğunlaşmıştır. Bunların ne zaman yapıldıkları kesin olarak bilinmemekle beraber MÖ.1200 yıllarında Anadolu’ya yerleşen Friglere ait olduğu sanılmaktadır. Kayalıklar ve iki derin vadi yamaçlarında yer alan bu evler kare planlı olup, düzgün merdiven ve dehlizlerle birbirlerine bağlanmış ve bazı yerlerde 4-5 katlı yapı konumuna getirilmiştir.

Solaklar Kaya Evleri

Muslar’da 100-150’ye yakın kaya evi bulunmaktadır. Buradaki kayalarda yer alan bu evler diğerlerine göre daha basit olup, üst üste veya yan yana ikili ve üçlü odalar halinde sıralanmışlardır. Bazıları kare veya dikdörtgen şeklinde olup, içlerinden bir tanesi diğerlerinden daha geniş ve vadiye hakim konumdadır. Odaların bazılarında yuvarlak ağızlı, içleri sıvalı büyük kuyular, sarnıçlar bulunmaktadır. Bu kuyuların burada yaşayan insanlara ait erzak deposu oldukları sanılmaktadır. Bu evlerin içerisinde nişler, aydınlatma amaçlı kandil ve meşale delikleri ile de karşılaşılmıştır. Ayrıca evlerin büyük çoğunluğu güneye bakarsa da, bazıları güneşten yararlanmak ve ısınmak amacı ile batıya dönük olarak yapılmışlardır. Bu ev gurubunun batısındaki diğerlerinden ayrı olan kaya evinin ibadet amaçlı olarak kullanıldığı sanılmaktadır.
 

Kenthaber Kültür Kurulu

Fotoğraflar, www.seben.ilcesi.com adresinden alınmıştır.