Rıza Nur
Rıza NUR (1878 - 1942)
Hekim Politikacı, devlet adamı. Sinop’ta doğmuştur.İlköğrenimini Sinop’ta yapmış, 1902 yılında Askeri Tıbbiyeden Yüzbaşı olarak mezun olmuş, bir süre Tıp Fakültesinde öğretmenlik yapmıştır. 1903 yılında Kolağalığına terfi etmiş, 1905’de Gülhane Hastanesine Doçent, 1907 yılında da Askeri Tıbbiyeye Cerrahi Profesörü olmuştur.
1908 yılında Binbaşılığa terfi ettikten sonra, II. Meşrutiyet sonrasında kurulan Meclis-i Mebusan’a İstanbul mebusu seçilmiş, 1910 yılında askerlikten istifa etmiştir.
1911-1912 yıllarında Mora Müdürü olan Rıza Nur, önceden mensup bulunduğu İttihat ve Terakki Partisine girmiştir. Siyasi faaliyetlerinden dolayı birkaç kez hapse girmiş 8 yıl sürgünde kalmıştır.
1920 yılında T.B.M.M.’ne Sinop Milletvekili olarak girmiştir. 09 Mayıs 1920’de toplanan ilk Bakanlar Kurulu’nda Maarif Vekili olarak Harici Bakanlığı görevinde bulunmuştur. 1921 yılında Moskova ve 1922 yılında Ukrayna’da yapılan anlaşmalara delege olarak katılmıştır. 1924 yılında Lozan Barış Antlaşmasına ikinci delege olarak katılmıştır. İkinci T.B.M.M.’ne Sinop Milletvekili olarak katılmıştır.
1926 yılında Milletvekilliğini bırakarak Paris’e yerleşmiştir. Edebiyat ve tarih üzerine çeşitli çalışmalar yapmış ve çeşitli eserler yazmıştır. 14 ciltlik Türk Tarihi adlı eseri en önemli eseridir. 29 Aralık 1926 yılında Rıza Nur Vakfı’nı kurmuş, Sinop’taki evini Kütüphanesi ile birlikte Vakfa bırakmıştır. 08 Eylül 1942’de İstanbul’da vefat etmiştir.
Başlıca eserleri:
Yeni Usul-i Hitan (Sünnet) ve Yeni Kıskaç (1909),
Fenni Cerrahi Orterpedi (1910),
Gurbet dağarcığı
Hürriyet ve itilaf Nasıl Doğdu Nasıl Öldü (1919),
Türk Tarihi (14 cilt, 12 cildi basıldı, 1924-1926),
Oğuzname (1928),
Namık Kemal (1936),
Hayat ve hatıratım (1968).
