Tokat Akarsuları
Tozanlı Çayı
Yeşilırmak’ın ana kolunu oluşturan, 468 km. uzunluğundaki Tozanlı Çayı Sivas ilindeki Köse Dağı’nın (2.801 m.) batı yamaçlarından kaynaklanmaktadır. Reşadiye’nin Eyüp Köyü’nün kuzeyinden Tokat İli’ne giren Tozanlı Çayı il toprakları içerisinde doğu-batı yönünde akar ve Tokat’ın ikinci ve üçüncü dağ sıralarını birbirinden ayıran vadiyi oluşturur. Akarsu irili ufaklı derelerle beslenir. Tozanlı Çayı’nın 365 km. uzağında Almus Baraj Gölü bulunmaktadır. Almus Baraj Gölü’nden sonra Dönek ve Mamu dağları arasındaki 12 km.lik boğazdan geçerek Omala Ovası’na girer. Buradan Kazova'ya yönelir, bu arada Gümenek regülâtöründen Turhal'a kadar uzanan alanda, başta Behzat Deresi olmak üzere birçok küçük dereleri de toplar. Kazova'dan sonra Turhal Ovası’na girer ve Gülüt ile Hotan dereleri ile birleşir. Turhal Ovası’ndan sonra takriben 30 km. lik bir boğaza girer.
Kelkit Çayı
Yeşilırmak’ın en büyük kolu olan, 313 km. uzunluğundaki Kelkit Çayı Erzincan'ın kuzeyinde Sipikör, Pülür, Otlukbeli, Sarhan ve Balaban dağlarından doğan ufak derelerin, Kelkit kasabası civarında birleşmesi ile meydana gelmiştir. Yusuf Bey Köprüsü altından Tokat'a girer. Bundan sonra Niksar ovasına girer. Kuzeybatı doğrultusunda akmaya devam edip, Erbaa ovasını geçerek bu ovanın kuzeyindeki kale boğazında, Kale Köyü güneyinde Yeşilırmak’la birleşir.
Çekerek Suyu
Yeşilırmak’ın önemli kollarından biri olan, 256 km. uzunluğundaki Çekerek Suyu Tokat’ın güneyindeki dağlık yöreden doğar buradaki küçük dereleri de suyuna katar. İl toprakları içerisinde kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda akarak Artova ilçesinin güneyinden geçer ve Deveci Dağları’nın güney yamaçları boyunca da akar. Bundan sonra da Alanyurt Köyü’nün batısından Yozgat topraklarına girer. Burada geniş bir yay çizdikten sonra Zile’nin Acıpınar yakınlarında yeniden Tokat topraklarına girer. Doğu ve batı yönünde aktıktan sonra Zile Gümüşkaş Köyü’nün güneybatısından ikinci kes Yozgat topraklarına girer.
Kenthaber Kültür Kurulu
