Trabzon Ticaret Borsası (TTB) Meclis Başkanı Mehmet Cirav, bir dünya ürünü olan fındığın normal koşullarda piyasa ekonomisi şartlarında işlem görmesi, üreticinin mağduriyeti halinde de gelişmiş ülkelerin uyguladığı destekleme sistemlerinin kullanılması gerektiğini hatırlattı.

Son 2 yılda TMO aracılığı ile fındık politikalarını hükümetin belirlediğini kaydeden Cirav “2008 ürününde de aynısının olacağı anlaşılıyor. Ancak, TMO bu yılda fındık alacaksa, hiç değilse son 2 yılda yaptığı yanlışları bir kenara bırakmalıdır. Önceki yıllarda gerçek üreticilere çıkarılan zorlukları biliyoruz. Bunları başta TMO yetkilileri olmak üzere sorumlu tüm kurum ve kuruluşlara defalarca ilettik. Ancak çok fazla bir ilerleme kaydedildiği söylenemez” dedi.

TMO’nun depolarındaki fındıkların yaklaşık yüzde 20’sinin üreticilerden, geri kalan yüzde 80’inin ise aracılık yapan kişilerden alındığının herkes tarafından bilindiğine işaret eden Mehmet Cirav, “Aracılık yapan bir kısım tüccarlar TMO’ya her türlü ürünü rahatlıkla satarken, üreticilere ise kılı kırk yararcasına zorluklar çıkarıldığı, bir çok üreticinin TMO’nun kapısından döndüğü bilinmektedir. TMO’nun kapısından döndürülen aynı fındıklar aracılar vasıtasıyla aynı kuruma rahatlıkla satılabilmiştir. Bunlar şaibe oluşturmaktadır. Kesinlikle bunun önüne geçilmelidir” diye konuştu.

TMO’nun 2 yıllık alımlarda yaptığı yanlışın benzerini son 2 aylık satışlarda da sergilediğini iddia eden Mehmet Cirav, şunları söyledi: “5 liraya aldığı fındığı piyasanın hiç ihtiyacı yok iken 4 liraya satışa çıkarması. Kalitesi tartışılan 2005 ürününü 3 liradan satması. Yağlığa ayrılmış fındıklardan Fiskobirlik’e 1.1 YTL’ye fındık vermesi. Fiskobirlik’in de bunları satması da etki yapmış, 2008 ürünü fındığın serbest piyasa fiyatına da olumsuz etki yapmıştır. Bu satışlardan elde edilen paranın, son 2 yılda fındığa devlet eliyle verilenin yanında hiçbir hükmü kıymeti yoktur. Devede kulak misali olan bu kadar gelir için, piyasaları allak bullak etmenin hiç gereği yoktu. Bu yanlış piyasaya olduğu kadar üreticiye de zarar vermiştir.”

2008 ürünü fındığa devletin TMO eliyle bedel biçmesi halinde, bunun geçen yılki fiyat ve enflasyona bakarak yapılması gerektiğini ifade eden Mehmet Cirav, açıklamasını şöyle sürdürdü: “Görünen o ki, devlet TMO’ya tekrar fındık alma görevi verecek ve fiyat açıklatacaktır. O zaman fiyat için devletin kriterleri uygulanması gerekir. Geçen yıl yüzde 25-30 aralığında zam yapılarak 5-5.15 YTL fiyat verilmişti. Buna bakarak 2008 ürününe yüzde 10-15 aralığında zam yapılarak asgari 5.75 YTL fiyat verilmesi gerekir. Devletin yapabileceği hesaplama ancak böyle olur. Bunun dışındakiler, devletin TMO eliyle yapacağı alımlar için kriter teşkil edemez. Ayrıca fiyat geciktirilmeden açıklanmalıdır.”

iha

Yayın Tarihi : 5 Ağustos 2008 Salı 11:59:48