Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, tarım destek bütçesinin yetersiz olduğunu belirterek, "2009 yılına ait tarımsal destek bütçesi geçen yıla göre yüzde 1.9 artırılarak, 5.5 milyar YTL olarak açıklanmıştır. Genel bütçede yüzde 13-14 artışlar olduğu halde, tarım için ayrılan kaynağın yüzde 1.9 artırılmasının sebebi anlaşılamamıştır. Ayrılan bu bütçenin tarımın ihtiyacını karşılaması, çiftçilerimizi diğer ülkelerin çiftçileri düzeyinde desteklemesi mümkün
değildir" dedi.

TZOB Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, yaptığı yazılı açıklamada, tarım bütçesinin Tarım Kanunu ile öngörülen miktarın da çok altında kaldığını ifade ederek, "Tarım Kanunu'nun bu konuya ilişkin 21. maddesine göre; tarımsal destekleme programlarının finansmanı, bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak, gayri safi milli hasılanın yüzde birinden az olamaz" dedi.
2009 dahil 8 yıllık süreç incelendiğinde tarım destek bütçesinin milli gelire oranının zamanla giderek düştüğünü belirten Bayraktar, 2002 yılında tarımı desteklemek için milli gelirin yüzde 0,65'i ayrılırken, 2009'da bu oranın yüzde 0,49'a düştüğünü kaydetti. Yasa hükmüne uygun bir bütçe hazırlanması durumunda tarımsal destek bütçesinin asgari 11 milyar YTL olması gerektiğini savunan Bayraktar, dünyada tarımdaki rekabet koşullarının zorlaştığı, kendine yeterlilik kavramının ve gıda güvencesinin her zamankinden daha önemli bir hale geldiği, tarımda yapısal dönüşüm, üretim ve verimliliğin artırılmasına daha fazla ihtiyaç olduğu bir dönemde tarımsal desteklerin artırılmamasının mantıklı bir açıklamasının olmadığını dile getirdi. Söz konusu bütçeyle hedeflerin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığının altını çizen Bayraktar, hükümetten plan ve programlara, çıkardığı kanunlara uygun kararlar almasını beklediklerini ifade etti. Bayraktar, "Tarım destek bütçesi ihtiyaca uygun olarak belirlenmelidir. Destek ödemeleri çiftçilerimizin en çok ihtiyacı olan dönemde yapılmalıdır. Üretime yönelik desteklerde desteklenecek ürün ve destek miktarları en az bir yıl önceden ilan edilmelidir" dedi.

Gübre fiyatlarındaki indirimden çiftçilerin yararlanamadığını ifade eden Bayraktar, indirimlerin çiftçi gübresinin önemli bir kısmını aldıktan sonra yapıldığını belirtti. Kimyevi gübre maliyetinin yüzde 80'inin ham maddeden kaynaklandığını kaydeden Bayraktar, "Ülkemizde gübre üretiminde kullanılan ham maddelerden fosfat kayası, pirit, asfaltit, potasyum, amonyak ve doğalgazın tamamına yakını ithalat yoluyla karşılanmaktadır. Diğer taraftan son yıllarda ülkemizde kullanılan gübrenin yaklaşık yarısı ithalat yoluyla karşılanmıştır. Ham madde fiyatlarının belirlenmesinde ham madde satıcısı ülkelerin, politik ve ekonomik tutumları etkili olmaktadır. Geçtiğimiz dönemde dünya piyasalarında ham madde fiyatlarındaki artış, ülkemizde gübre fiyatının yükselmesine, tüketimin azalmasına yol açmıştır. Bilindiği üzere dünyada tarım ürünlerinin enerji üretiminde kullanılmaya başlanması ile gübre taleplerinde patlama meydana gelmiştir. Buna, dünyada tarım ürünlerinin fiyatlarının yükseleceği beklentisi de eklenince, gübre fiyatları tarihi zirvesine ulaşmıştır" ifadelerini kullandı.

Geçen yıla kadar tarımsal destekler içerisinde en büyük destek kalemi olan DGD'nin 2009 yılından itibaren kaldırıldığını hatırlatan TZOB Genel Başkanı Bayraktar, şunları kaydetti: "DGD'nin kaldırılmasıyla desteklerin özellikle girdi desteklerine yönlendirilmesi amaçlanmış ve bu çerçevede 2009 yılında iki desteğin ürünlere göre dekar başına ödenecek miktarı 2008 yılına göre yüzde 50 dolayında artırılmıştır. Ancak desteklerdeki bu artışlar çiftçilerimizi tatmin etmeyecektir. 2009 yılı tarım destek bütçesinde mazot destekleri için ayrılan kaynak 583 milyon YTL'dir. Fiyatının değişmeyeceği varsayılsa bile çiftçilerimiz kullanacağı mazota yaklaşık 9,5 milyar YTL ödeyecektir. Bunun 1,72 milyar YTL'si KDV, yaklaşık 3,4 milyar YTL'si de ÖTV'dir. Destekleme amacıyla verilen 583 milyon YTL, çiftçinin mazot giderinin yaklaşık yüzde 6'sını, kullandığı mazot için ödediği toplam verginin yüzde 11'ini karşılayacaktır. 2009 yılı gübre desteklerinde artış yüzde 100 olmuştur. Buna karşılık indirimlere rağmen DAP ve kompoze gübrede geçen yıla göre gübre fiyatları artışı yüzde 86-100 oranlarındadır. 2009 yılı bütçesinde gübre desteği için ayrılan bütçe 737 milyon YTL'dir. Ancak bu destek ürünlere göre incelendiğinde, üzüm için yapılan gübre masrafının yüzde 4'ünü, fındıktaki gübre masrafının yüzde 4,6'sını, çeltikteki gübre masrafının yüzde 4'ünü, patatesteki gübre masrafının yüzde 3'ünü, şeker pancarı gübre masrafının yüzde 5'ini ancak karşılamaktadır. Destekler yetersizdir. Çiftçilerimize ödenecek destek miktarı artmamıştır. Gübre ve mazot için verilen desteklerin artırılması çiftçilerimizin toplamda desteğinin arttığını göstermeyecektir. Çünkü toplam bütçe miktarı sadece yüzde 1.9 artırılmıştır. Gübre ve mazot desteğindeki artışlar DGD için verilen kaynağın bu girdilere aktarılmasından ibarettir."

iha

Yayın Tarihi : 16 Kasım 2008 Pazar 12:47:33