Marmara Bölgesi'nde, Bursa'nın en büyük merkez ilçesi olan Osmangazi, doğuda Gökdere, batıda Nilüfer Deresi ve Yeni Mudanya Yolu, kuzeyde Samanlı Dağları, Nilüfer Çayı ve Bursa Ovası ile çevrilidir. Marmara Denizi’nin güneydoğu ucunda, Uludağ’ın kuzeybatı eteklerinde bulunan Osmangazi, güneydoğusunda yüksekliği 2.543 m.'ye ulaşan Uludağ’ın dağ köyleriyle çevrelenmiştir. Yüzölçümü 550 mk2 olan ilçenin toplam nüfusu 593.723'tür.

Osmangazi İlçesi'nin tarihi Bursa İli tarihi ile aynıdır. Bursa yöresi MÖ.1200-700 yıllarında Balkanlardan gelen kavimlerin yerleşmesine de sahne olmuştur. Bursa İl merkezinde özellikle Muradiye semtinde bulunan Frig ve Hitit kalıntıları, yeterince açıklık getirmemekle beraber, onların da bu bölgede yaşamış olduklarını göstermektedir. MÖ.700 yıllarında İskit saldırılarından kaçan Bithynialılar da İzmit Körfezi’nden başlayarak Sakarya ile Bursa arasındaki alana yerleşmişlerdir. Bu durumda Bursa Bithynialıların önemli bir kenti konumuna gelmiştir. MÖ.600’de Bursa yöresi Lydialıların eline geçmiş, daha sonra Persler burada egemenlik kurmuşlardır. Daskyleion’daki (Karacabey) Pers satrabının yönetimine bütün bölge girmiştir. MÖ.88’de Mithridates (Pontus Kralı) Bursa yöresini ele geçirmiş ve Bithynia Krallığını da kontrolü altına almıştır. MÖ.75 ve 74’te Bithynia kralı IV. Nikomedes burasını vasiyet yoluyla Romalılara bırakmıştır.

Bursa Kalesi

Roma İmparatoru Traianus (MS.98-117) zamanında Bursa büyük bir gelişim göstermiştir. Bu dönemde Bursa kaplıcalarının özelliği fark edilmiş ve kent Gaius Plinius zamanında sur dışına kadar yayılmıştır. O dönemde yapılan kaplıca hamamları, saray, kütüphane, gymnasium ve agora ile Bursa yeni bir görünüm kazanmıştır. Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından sonra Bursa, Doğu Roma’nın beş eyaletinden biri olmuştur. Bu dönemlerde Bursa, kuzeyden gelen Gotların, Hunların ve güneyden gelen Arapların akınlarına uğramış ve çok zor günler geçirmiştir. Bizans İmparatoru Iustinianus zamanında kent yeni baştan imar edilmiş, İmparatoriçe Thedora 525’te beraberindeki 4000 kişi ile Bursa’ya gelerek buradaki kaplıcalardan yararlanmıştır. İmparator Constantinius VII. (919-944) kenti bir kez daha onarmış, kiliseler, manastırlar ve yeni hamamlar eklemiştir.

Malazgirt Savaşı’ndan (1071) sonra Selçuklu Sultanı Kutulmuşoğlu Süleyman Şah, önce İznik’i ele geçirmiş (1008) ve Bizans’a karşı büyük bir üstünlük sağlamıştır. Ancak, Haçlıların da yardımıyla Bizanslılar Bursa yöresini yeniden ele geçirmişlerdir. Bursa birkaç kez Selçuklular ile Bizanslılar arasında el değiştirmiştir. Osmanlı Devletinin kurulmasını ve güçlenmesini izleyen yıllarda Osmanlılar buraya yoğun akınlar yapmışlar, sonunda Orhan Gazi 1326’das Bursa’yı ele geçirmiştir. Orhan Gazi’nin ölümünden sonra 1360’ta Sultan I.Nurat Hüdavendigâr Bursa’da imar çalışmalarına girmiş, Çekirge semtinde kendi ismini taşıyan yapı topluluğunu yaptırmıştır.

Ulu Camii

Yıldırım Beyazıt döneminde ise şehir, yeni yapılan eserlerle daha da genişlemiştir. Ancak Yıldırım Beyazıt’ın 1402’de Ankara Savaşı’nda yenilmesinden sonra Timur Bursa’ya girmiş ve şehri tahrip etmiştir. Yıldırım Beyazıt’ın ölümünden sonra on yıl süren kardeş kavgası sonunda Çelebi Sultan Mehmet Bursa’da yıkılan yapıları yenilemiş ve yeni yapılarla da şehri imar etmiştir. Bundan sonra Osmanlı’nın başkenti olan Bursa, İstanbul’un fethine kadar Osmanlının siyasi ve kültürel bir merkezi olmuştur.

Bursa 1841 yılında eyalet merkezi olmuştur. 1855 depremi Bursa’ya büyük zarar vermiştir. 1859 yılında sancak merkezi, 1867 yılında Hüdavendigâr eyalet merkezi olan Bursa, 1923 yılında da il olmuştur. Kurtuluş Savaşı öncesi 8 Temmuz 1920’de Yunanlılar Bursa’yı işgal etmişler, 30 Ağustos Zaferinden sonra da 10-11 Eylül 1922’de şehirden çekilmişlerdir. Cumhuriyetin ilanından sonra Bursa il konumunu korumuştur. Osmangazi Belediyesi 1987 yılında kurulmuştur.

Satt Kulesi

İlçede günümüze gelen tarihi eserler: Muradiye Cami (II.Murad Camisi), Hüdavendigâr Camisi (I.Murad Camisi) , Abdal Mehmed Camisi, Ahmed Dai Camisi, Ahmed Paşa Fenari Camisi, Alaaddin Camisi, Sultan Orhan Camisi
Ulu Cami, Kanberler Camisi (Sitti Hatun Mescidi), Bedreddin Camisi (Hafsa Sultan Mescidi), Selçuk Hatun Camisi, Beşikçiler Camisi, Altıparmak Camisi, Kavaklı Cami, Üftade Camisi, Hacı Seyfeddin Mescidi, Zeyniler Camisi, Acem, Reis Mescidi, Yiğit Köhne Mescidi, Tuz Pazarı Camisi, Karaşeyh Camisi, Hacılar Camisi, Hoca Alizade Camisi, Çandarlı İbrahim Paşa Camisi (Mahkeme Camisi)
Başçı İbrahim Camisi, Düsturhan Camisi (Maksem Camisi), Çelebi Sultan, Mehmet Camisi (Yeşil Külliye), Şahadet Camisi, Alaca Hırka Mescidi, Akbıyık Mescidi (Veled-i Harir Mescidi), Araplar Camisi, Ali Paşa Camisi, Arap Mehmet Camisi, Azep Bey Mescidi, Bahri Baba Mescidi, Beyazıt Paşa Camisi (Çatal Mescit), Çakır Ağa Mescidi (Mecnun Dede Mescidi), Çırağ Bey Mescidi, Darphane Mescidi (Nilüfer Hatun Mescidi), Davut Paşa Mescidi, Daya Hatun Cami (Daya Kadın Camisi), Timurtaş Paşa Camisi (Demirtaş Paşa Camisi), Ebu İshak Mescidi, Enbiya Mescidi, Ertuğrul Camisi, Fazlullah Paşa Mescidi, Fışkırık (Duhter-i Şeref) Camisi, Güngörmez Mescidi, Hacı Sevinç Mescidi, Hatice Sultan Camisi, Hıdırlık Camisi, Hoca Taşkın Mescidi, Hamza Bey Camisi, İbni Bezzaz Camisi, İsa Bey İmaret Mescidi, Fenari İsa Bey Camisi (Güdük Minare), İzzüddin Camisi (Pınarbaşı Camisi), Kademeli Camisi (Çukur Cami), Kayan (Kaygan) Camisi, Kefen Süzen Mescidi, Kiremitçi Sinan Bey Camisi, Hoca Naip Camisi, Şeyh Konevi Camisi, Lâmi Çelebi Mescidi, Meydancık Camisi, Molla Arap Camisi (Balaban Bey Camisi), Nalbantoğlu Camisi, Molla Fenari Camisi, Namazgâh Yanı Camisi, Reyhan Mescidi (Acemler Mescidi), Satı Fakiyh (Sadi Fakiyh) Mescidi,

Yeşil Türbe

Selimiye Camisi, Selimzade Camisi, Karaçelebi Camisi (Setbaşı Camisi)
Sevindik Mescidi, Sivasiler Mescidi (Tahtalı Mescit), Somuncu Baba Camisi (Şeyh Hamid Camisi), Umur Bey Camisi, Pir Emir Camisi, Simkeş Camisi, Sülüklü Cami, Sürmeli Mescidi, Şahabettin Paşa Camisi, Şeker Hoca Camisi, Şerefüddin Paşa Camisi, Şeyh Paşa Camisi (Dibekli Cami), Tahtalı Mescit, Üç Kuzlar Camisi, Üftade Camisi, Veled-i Habib Camisi (Eminiye Dergâhı), Veled-i Veziri Camisi, Veled-i Yaniç Mescidi, Veziri (Üç Kurnalı) Camisi, Yeni Bezzaz Mescidi (Reyhan Mescidi), Yer Kapı (Kara Ali) Camisi, Yeşil Türbe (Çelebi Sultan Mehmet Türbesi), Osman Gazi Türbesi, Orhan Gazi Türbesi, Sultan I.Murad (Hüdavendigâr) Türbesi, Gazi Timurtaş Paşa Türbesi, Umur Bey Türbesi, Abdal Mehmet Türbesi, Karıştıran Süleyman Paşa Türbesi, Şeyh Muhiddin Üftade Türbesi, Azeb Bey Türbesi, Gülçiçek Hatun Türbesi, Hamza Bey Türbesi, Hamze Bey'in Zevcesinin Türbesi, Kara Mustafa Paşa Türbesi, Hatice Sultan Türbesi, Süleyman Çelebi'nin Mezarı, Devletşah Türbesi, Hatuniye Sultan Türbesi, Saraylılar Türbesi, Şehzade Alaaddin Türbesi, Şehzade Ahmed Türbesi, Sultan II.Murad Türbesi, Şehzade Mustafa Türbesi, Gülşah Hatun Türbesi, Mükrime Hatun Türbesi, Şehzade Mahmud Türbesi, Şehzade Mustafa ve Cem Sultan Türbesi, Abdülrezzak Türbesi, Ahmed Paşa Türbesi, Çoban Bey Türbesi, Ebe Hatun Türbesi, Gülruh Sultan Türbesi,

Kara Mustafa Paşa Türbesi

Hanım Kızlar Türbesi, Okçu Baba Türbesi, Pars Bey Türbesi, Sağrıcı Sungur Türbesi, Seyit Ali Türbesi, Şirin Hatun Türbesi, Üç Kuzlar Türbesi, Sultan I.Murad (Hüdavendigâr) İmareti, Sultan II.Murad (Muradiye) İmareti, Yeşil İmareti, Armutlu Hamamı, At Pazarı (Dayıoğlu) Hamamı, Başcı İbrahim Hamamı, Gırçık (Cıkcık) Hamamı, Çakırağa Hamamı, Çekirge Hamamı, Davut Paşa Hamamı, Demirtaş (Timurtaş) Hamamı, İbrahim Paşa Hamamı (Eski Hamam), Eski Yeni Hamam (Ördekli Hamamı), Eyne Hamamı , Hanzade Hamamı (Hançerli Hamam), Haydarhane Hamamı, Horhor Hamamı, İncirli Hamam, Kayan Hamamı (Kaygan-Dölger Hamamı), Keçeli Hamamı, İbrahim Paşa Hamamı (Mahkeme Hamamı), Muallimzade Hamamı, Muradiye Hamamı, Nalıncılar Hamamı, Omur Bey (Umur Bey) Hamamı, Orhan Gazi Hamamı, Perşembe Hamamı (Kadı-Hamam-ı Atik), Reyhan Hamamı, Servinaz Hamamı, Şengül Hamamı, Tavuk Pazarı Hamamı, Yahudiler Hamamı, Koza Hanı, Fidan (Mahmut Paşa) Hanı, Geyve (Lonca) Hanı, Pirinç Hanı, İpek Hanı (Arabacılar Hanı), Emir (Bey) Hanı, Çukur (Kütahya) Han, Eski Yeni Han (Tahıl Hanı), Kapan Hanı, Yeşil Medrese, Muradiye Medresesi, Ahmed Paşa Medresesi, Beyazıt Paşa Medresesi, Eyne Bey (Subaşı) Medresesi, Lala Şahin Paşa (Hisar) Medresesi, Vaiziye Medresesi, Ali Paşa Medresesi, Aşağı İnebey Müftü Ahmet Paşa Medresesi, Başçı İbrahim Medresesi, Bıyık Mahmut Medresesi, Çendik Medresesi, İvaz Paşa Medresesi, Kara Eyne Bey Medresesi,

Muradiye Camii

Bursa Kalesi ve Surları, Eski Kaplıca, Yeni Kaplıca, Kükürtlü Kaplıcaları, Mayor Sinagogu, Ets,, Ahayim Sinagogu, Geruş Sinagogu, Fransız Kilisesi, İsmail Hakkı Dergâhı, Karabaş Dergâhı, Numaniye Dergâhı, Selami Dergâhı, Üftade Dergâhı, Kalenderhane, Arkeoloji Müzesi, Atatürk Müzesi, Türk İslam Eserleri Müzesi, Ormancılık Müzesi, Hüsnü Züber Evi, Atatürk Anıtı, Şehitler Anıtı, Saat Kulesi, Abdal Köprüsü, Cilimboz Köprüsü, Demirtaş Köprüsü, Geçit Köprüsü, Mihraplı Köprü, Nilüfer Köprüsü, Tatarlar Köprüsü, Darülkurra (Üftade) Yerkapı Muallimhanesi, Kamberler (Sitti Hatun) Mektebi, Pir Ahmet Muallimhanesi, Işıklar Askeri Lisesi, Hamidiye Senayi Mektebi, Mülkiye İdadisi, Ali Şiplizade Çeşmesi, Kiremitçi, Hamamı Yanındaki Çeşme'dir.

Kenthaber Kültür Kurulu

Yayın Tarihi : 10 Mayıs 2009 Pazar 20:56:37

Güncelleme :10 Mayıs 2009 Pazar 21:13:20

Bu haber hakkında yorum yazmak ister misiniz?

İLGİLİ SAYFALAR

Osmangazi Genel Bilgi