23
Aralık
2024
Pazertesi
EDİRNE
Talat Paşa
Talat Paşa (1874-1921)
Siyaset adamı. Edirne Askeri Rüştiye’sinde öğrenim gördü. II.Abdülhamid yönetimine karşı eylemlere katıldığı gerekçesiyle 1895’te tutuklandı. 1898’de Selanik’e sürüldü. Burada Posta ve Tekgraf Müdürlüğünde çalıştı ve Hukuk Mektebinde okudu. Sonraları İttihat ve Terakki Fırkası adını alan Osmanlı Hürriyet Cemiyeti’ni kurdu. Dönemin güçlü hareketlerinden Mason Locası’na girdi. Özgürlükçü düşüncelerinden dolayı, Anadolu’ya sürülmekle cezalandırıldıysa da Hüseyin Hilmi Paşa’nın yardımlarıyla bu cezadan kurtuldu. Özel bir okulda müdürlük yaptı. İstanbul’da İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin örgütlenmesine öncülük etti. 1908’de II.Meşrutiyet’in ilanı üzerine, Edirne Milletvekili oldu.
Mebusan meclisi’nde I.Başkan Yardımcılığı yaptı. 1908-1911 yıllarında II.Hüseyin Hilmi Paşa Hükümetinde İçişleri Bakanlığı, Said Paşa Kabinesinde Posta ve telgraf Bakanlığı görevlerinde bulundu. Siyasal çevrelerde yayılan İttihat ve Terakki üstüne olumsuz söylentileri önlemek amacıyla gönüllü olarak balkan Savaşına katıldı. Bu savaşta Edirne’nin kaybedilmesi üzerine 23 Ocak 1912’de Enver bey ve arkadaşlarıyla Babıali Baskınını düzenledi. Bu baskında Harbiye Nazırı Nazım Paşa öldürüldü. Kamil Paşa Hükümeti çekildi. 1913’te Bulgarlar’la İstanbul’da yapılan barış görüşmelerini yönetti ve başdelege olarak görev yaptı.
Aynı dönemde kurulan Mahmud Şevket Paşa Kabinesinde, Talat Paşa’ya görev verilmedi. Daha sonra kurulan Said Halim Paşa Kabinesinde de çeşitli engellemelere karşın İçişleri bakanlığına getirildi. Talat paşa’nın desteklediği bir politikayla Osmanlı Devleti, I.Dünya Savaşında Almanya ve müttefiklerinin yanında yer aldı. Said Halim Paşa’nın çekilmesiyle sadrazamlığa (başbakanlık) getirildi. 1917 devrimiyle Rusya’nın savaştan çekilmesi üzerine yapılan Brest-Litovsk barış görüşmelerine, Osmanlı devleti adına Talat paşa katıldı.
1918’de V.Mehmed’in tahta çıkmasıyla sadrazamlıktan ayrıldı. Osmanlı Devletinin I.Dünya Savaşından yenilgiyle çıkması üstüne de 1 kasım 1918’de İttihat ve Terakki’yi toplantıya çağırdı. Parti başkanlığından ve tüm görevlerinden istifa ettiğini açıkladı. Daha sonraki kongrede partinin dağılmasına karar verildi. 1918’de Almanya’ya gitti.
1918’de V.Mehmed’in tahta çıkmasıyla sadrazamlıktan ayrıldı. Osmanlı Devletinin I.Dünya Savaşından yenilgiyle çıkması üstüne de 1 kasım 1918’de İttihat ve Terakki’yi toplantıya çağırdı. Parti başkanlığından ve tüm görevlerinden istifa ettiğini açıkladı. Daha sonraki kongrede partinin dağılmasına karar verildi. 1918’de Almanya’ya gitti.
İttihat ve Terakki’nin önde gelen yöneticilerinden Talat Paşa, partinin yönetime egemen olduğu 1913-1918 arasındaki hemen her kararda etkili olmuştur. Ülkenin savaşa girmesinin ana etkilerinden “Türk-Alman İttifak Muahedesi”nin imzalanmasında da önemli rolü olmuştur. Parti politikasının iflası, önderlerinin de iflası oldu. 1921’de Berlin’de Sogomon Tayleryah adlı Ermeni tarafından vurularak öldürüldü.
Sorular/Cevaplar