Şah Melek (Şah Melek Paşa) Camisi

Edirne Gazi Mihal Köprüsü’nün yanında, Kapıkule yolu üzerinde bulunan Şah Melek Camisi’ni, Sultan II.Murat döneminde, Rumeli Beylerbeyi Şah Melek Paşa 1429 yılında yaptırmıştır. Ayrıca Şah Melek Paşa bu cami ile ilgili birde vakfiye düzenlemiştir.

Bugün cami, çevresinde yapılan yol nedeniyle çukurda kalmıştır. Caminin son cemaat yeri bulunmamaktadır. Bununla beraber caminin yapıldığı ilk dönemde son cemaat yerinin olduğu ve sonraki yıllarda yıkıldığı sanılmaktadır. Caminin iki taraftan kapıları vardır. Bu kapılardan birisinin üzerinde 1429 tarihli kitabesi bulunmaktadır.

Kitabe:

Yu’meru hazel-mescidi fi eyyam-ı devleti Sultan
Murad han İbni Muhammed hullide mülkühü ve minnetûhû
Ve amera Şah Melek bin Şadi tekabbel-Allah lahül-kerim
Minhü amin. Tariha Şehri Ramazan seneti isneteyni
Ve selasine ve semanemie.
832 (1429)

Kesme ve moloz taştan olan caminin kitabeli kapısının çok güzel bir görünümü vardır. Taş işçiliği yönünden son derece görkemli olan bu kapı silmeler ve geometrik şekillerle bezenmiştir

Caminin girişinde iki payeli bir bölüm vardır. Bu bölümün üzeri tekne tonozlarla örtülüdür. Onun arkasındaki ana mekan ve mihrap önü merkezi bir kubbe ile örtülüdür. Bu yönden Şah Melek Camisi İznik Yeşil Camisi ile plan bakımından benzerlik göstermektedir.

Şah Melek Paşa Camisi iç bezemesi yönünden son derce ilginç bir yapıdır. Duvarların l.50 m. yüksekliğe kadar çinilerle kaplıdır. Bunlar firuze sırlı altıgen ve sekizgen çinilerdir. Burada lacivert zemin üzerine beyaz, sarı renklerde çiçek motifleri içeren çinilerdir. Ayrıca bunlar firuze renkte rûmili bordürlerle çevrilmişidir.

Caminin alçı kabartma mihrabı da çinilerle bezelidir. Mihrabın çevresinde geometrik örgüler ve rûmi motifleri de dikkati çekmektedir. Caminin orijinal konumunda kalem işleri ile bezeli olduğu kalan izlerden anlaşılmaktadır. Bu kalem işlerini Ord.Prof.Dr. A.Süheyl Ünver ile Y.mimar Ali Saim Ülgen tespit etmiş ve Vakıflar Dergisinde (I) yayınlanmıştır.

Caminin tek şerefeli minaresi vardır. Şah Melek Paşa’nın bir de imareti bulunmakta olup, bu imaret yakın tarihlerde onarılmıştır. Caminin arkasındaki avluda da Şah melek Paşa’nın 1441 tarihli mezarı bulunmaktadır.

Kenthaber Kültür Kurulu