Surp Pırgıç Ermeni Kilisesi
Ermenice “Kurtarıcı” anlamına gelen Surp Pırgıç Hastahanesi içinde hastaların ve yakınlarının dini ibadetleri için Leblebicioğlu Bostanının bulunduğu arazide, hastahane yapılırken Harutyan Amira Bezciyan’ın maddi yardımları ve Hassa Mimarı Garabed Balyan’ın hazırladığı proje doğrultusunda yapılmıştır. 3 Mayıs 1834'de Patrik II. Isdepanos Zakaryan’ın takdisi ile ibadete açılmıştır.
Kilise, 1898'de Tahtaburunyan ailesinin maddi yardımı ve Kirkor Melidosyan’ın ilave projesi ile bugünkü halini almış ve Patrik Mağakya Ormanyan tarafından 1 Aralık 1906'de tekrar ibadete açılmıştır. 1966'da kiliseye bir galeri çekme kat ilave edilmiştir.
Ermeni kiliselerinde nadir görülen bazilika planında bir yapıdır. Apsis’in iki yanındaki hücrelerden biri vaftizhane diğeri ise hazine odası olarak kullanılır. Apsis kemerinin üzerinde İsa’nın şu sözleri yer almaktadır: “Bana gelin ey yorgunlar ve ağır yüklü olanlar,ben size rahatlık vereceğim” . Apsis’in önünde üç kubbeli bir kilise görünümünde ahşap sunak yer alır. Muntazam kesme taştan yapılmış olan kilisenin iyon tarzı sütuna oturan yarım yuvarlak kemerli bir girişi vardır. Bu girişin üzerinde ki üçüzlü pencerenin altında kilisenin kitabesi bulunur. Çan kulesi çift meyilli çatının tam ortasında ön cephededir.
Kenthaber Kültür Kurulu
