İzmit Körfezi’nin doğusunda Adapazarı Ovası ile Düzce ve Bolu ovaları gibi tektonik çukurlar dizisinin batı-doğu doğrultusundaki kırık fay hattının batısında yer alan Sapanca Gölü’nün su toplama alanı 250 km2, yüzölçümü 47 km2’dir. Gölün deniz seviyesinden yüksekliği 32 m.dir. Kuzeyde yaklaşık 300 m. yüksekliğinde bir plato, güneyde de Samanlı dağları ile çevrilidir.
Sapanca Gölü’nün büyük bölümü Sakarya ilinde, batı kesimi de Kocaeli’nin sınırları içerisinde bulunmaktadır.
İzmit Körfezi’nden Büyükderbent isimli alçak bir eşikle ayrılan göl çukurunun doğu ve batı ucu Alivyon birikmeleri sonucunda gittikçe küçülmektedir. Bunun yanı sıra güneydeki Samanlı Dağları’ndan inen ve gölü besleyen küçük derelerin getirdiği birikintilerle kıyıda bir şerit meydana gelmiştir. Bu birikintilerin düzenli biçimde ilerleyişi gölün batı kesimini de daraltmaktadır. Samanlı dağları’ndan inen akarsuların yanı sıra yağmur ve kar suları ile dipteki su kaynakları gölü beslemektedir. Gölün fazla suları kuzeydoğudaki Çark Suyu’nun aracılığı ile Sakarya Nehri’ne boşalmaktadır.
Gölün İlkbaharda suları yükselmekte, Sonbahar aylarında da en alçak düzeye inmektedir. Gölde yayın, turna, alabalık, tatlısu kefali, sazan ve kerevit gibi su ürünleri bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu