Çorlu Genel Bilgi
Marmara Bölgesi’nin, Trakya bölümünde, Tekirdağ İline bağlı bir ilçe olan Çorlu, kuzeyinde Kırklareli ile Saray ve Çerkezköy ilçeleri, doğusunda İstanbul, batısında Tekirdağ Merkez ile Muratlı ilçesi, güneyinde de Marmara Denizi ve Marmara Ereğlisi ile çevrilidir. Trakya’nın en büyük havzalarından Ergene Havzası içerisinde yer alan Çorlu, hafif engebeli bir arazi yapısına sahiptir. Doğu kesimindeki Yıldız Dağlarının uzantıları olan alçak tepeler Ergene Havzasının da doğudaki doğal sınırını oluşturur. Bu düzlükler dışında Marmara Denizi kıyılarında, dar bir şerit şeklinde kıyı ovaları bulunmaktadır.
İlçe topraklarını Ergene Nehri ile kollarından Çorlu Deresi sulamaktadır. İlçenin Marmara denizi kıyıları geniş kumsallardan oluşur. Bu bölgeler turistik yönden önem taşımaktadır. Deniz seviyesinden 193 m. yükseklikltedir. İl merkezine 38 km. uzaklıktaki ilçenin yüzölçümü 899 km2.dir. 2000 Yılı Genel Nüfus Sayım sonuçlarına göre; toplam nüfusu 179.033’tür.
Çorlu, Karadeniz ile Akdeniz arasında yer aldığı için bu iklim bölgelerinin etkileri altındadır. Kuzeyden inen soğuk hava kütleleri ile güneyden, Akdeniz ve Ege’den gelen nemli-ılık hava akımları bölge iklim yapısını etkiler. Kış ayları soğuk ve yağışlı geçmektedir. Yazlar sıcak ve kuraktır. Eski tarihi belgelerde ormanlarla kaplı olan Ergene Havzası tarih boyunca gelen istilalar sırasında tahrip edilmiş, yakacak ve tarla olarak kullanılmak maksadıyla yok edilmiştir.
İlçenin ekonomisi tarım, hayvancılık ve sanayie dayalıdır. Yetiştirilen tarımsal ürünlerin başında; buğday, arpa, ayçiçeği, yulaf, şeker pancarı, karpuz, kavun, elma, üzüm ve kirazdır. Hayvancılıkta besi hayvancılığı ön planda olup, sığır, dana, inek, koyun ve keçi yetiştirilmektedir. Hayvancılığa bağlı olarak mandıralarda üretilen süt ve süt ürünleri İstanbul pazarına gönderilmektedir. Marmara kıyılarında balıkçılık yapılmaktadır. İlçede tarıma, kimyasal ürünlerine, orman ürünlerine, tekstil, metal eşya ve makine imalatına dayalı fabrika ve atölyeler bulunmaktadır. Sanayii burada yoğunlaşmış olup, Trakya Birlik Entegre Yağ Tesisleri başta olmak üzere, un, bitkisel yağ, margarin, metal eşya ve makine, ambalaj kağıdı, çimento torbası, karton, mukavva ve oluklu karton, kürk-deri fabrikaları bulunmaktadır.
Yörede yapılan araştırmalar İlk Tunç Çağında (MÖ.3500-3000) ilk yerleşim izlerini ortaya koymuştur. MÖ.1000’lerde Traklar burada bir koloni kenti kurmuşlardır. Daha sonra Persler yöreye hakim olmuştur. MÖ.IV.yüzyıl başlarında yöreyi ele geçiren Büyük İskender, Pers egemenliğini sona erdirmiş ve buradaki Odrys Devleti’ni Makedonya Krallığı’na bağlamıştır. Daha sonra Galat akınlarına uğrayan yöre, İskender’in ölümünden sonra Seleukosların hakimiyetine girmiştir. Çorlu Trakya ile birlikte, MÖ.168’de Roma egemenliğine girmiştir.
MS.395 – 1354 Roma İmparatorluğu’nun 395 yılında ikiye ayrılmasından sonra yöre Bizans (Doğu Roma) İmparatorluğu’nun toprakları içerisinde kalmıştır. Ortaçağda Kostantinopolis’i (İstanbul) istilalardan korumak için Bizanslılar yaptıkları bir kale ile yöreyi kontrol altına almışlardır. Bizans’ın Thzolous (Trizallum) kale kentinin burada bulunması Çorlu’ya stratejik yönden de ayrı bir önem kazandırmıştır. Bu kentin ismi eski coğrafya atlaslarında Thzolous, Trizallum şeklinde geçmektedir. Ayrıca Bizans döneminde peyniri ile ünlü olduğu için Peynir Kasabası anlamında “Tribiton” ismi buraya yakıştırılmıştır. MS.IV.yüzyılda Gotların, Bizans döneminde de Avarlar ile Slavların istilalarına uğramıştır. VII.yüzyılda Araplar, VIII.yüzyılda Bulgarlar, XII.yüzyılda Peçenekler tarafından yağmalanmıştır.
XI.yüzyılda Bizans’ın Trakya Theması sınırları içerisinde yer alan, Marmara Denizi kıyısındaki bazı yerleşmeler Konstantinopolis’i (İstanbul) ele geçiren Latinler tarafından XIII.yüzyılda Venediklilere bırakılmış, Osmanlılar tarafından 1357 de ele geçirildi ise de, yeniden Bizanslıların egemenliğine girmiştir. 1361 yılında, I.Murat döneminde kesin olarak Osmanlı topraklarına katılmıştır. Yavuz Sultan Selim’in şehzadeliği sırasında babası Sultan II.Beyazıt ile, Çorlu yakınında Uğraşdere’de taht kavgası yüzünden savaşmışlardır. Bu savaşı Sultan II. Beyazıt kazanmışsa da Çorlu yakınında ölmüş ve tahta Yavuz Sultan Selim geçmiştir.
Osmanlı döneminde buradan çorak, işe yaramaz anlamına gelen Çor veya Çur denilmiştir. Ayrıca şehrin Osmanlılar tarafından alınışında zorluklarla karşılaşıldığından zor anlamına gelen Çor’dan bugünkü isminin geldiği ileri sürülmektedir. Çor veya Çur sözcüğü eski Türk boylarında yüksek bir rütbe veya unvan olarak da kullanılmakta idi.
XVIII.yüzyılda Çorlu, Kırım’dan uzaklaştırılan Giray sülalesinin sürgün yeri olmuştur. 1830’da Rumeli Beylerbeyliği kaldırılıp, Edirne vilayeti kurulunca, Edirne vilayetinin Tekfurdağı (Tekirdağ) sancağına bağlı bir kaza konumunda idi. 1877-1878 Osmanlı Rus Savaşlarında bir süre Rusların işgalinde kalmıştır. Balkan Savaşlarının ilk döneminde Osmanlı ordusu karargahını Çorlu’da kurmuştur. Ardından Çorlu 5-6 Aralık 1912’de Bulgarların istilasına uğramış, 15 Temmuz 1913’te Osmanlı ordusu tarafından kurtarılmıştır.
I.Dünya Savaşı sırasında Çorlu 25 Temmuz 1920’de Yunan işgaline uğramış, 15 Ekim 1922’de bu işgalden kurtarılmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra da Tekirdağ’a bağlı ilçe konumunu sürdürmüştür. 1934’de Romanya ile anlaşılarak 50.000’ e yakın Türk, ülkeye getirilmiş, Çorlu’daki “Reşadiye Mahallesi”ne bu göçmenler yerleştirilmiştir. 1989-1990 yıllarında Bulgaristan’dan gelen göçmenler de yine Çorlu’ya yerleştirilmiştir. Günümüzde Çorlu, askeri stratejik konumundan ötürü önemli bir garnizon olma özelliğini devam ettirmektedir.
Çorlu’da günümüze gelebilen tarihi eserler arasında; Kanuni Sultan Süleyman Camisi, Fatih Camisi, Çorlu Kalesi, Kırkgöz Köprüsü, Ergene Köprüsü I, Ergene Köprüsü II, Fatih Cami Çeşmesi bulunmaktadır.
Kenthaber Kültür Kurulu
Fotoğraflar, www.tekirdag.gov.tr adresinden alınmıştır.
