Karamanoğlu Mehmet Bey
Karamanoğlu Mehmet Bey (1246-1283)
Karamanoğullarının üçüncü ve en büyük hükümdarıdır. Karamanoğlu Mehmet Bey, başa geçer geçmez, Selçuklulara cephe aldı. Üzerine gönderilen Moğol-Selçuk ordusunu, Göksu vadisinde mağlup etti. Güneye yönelip, Sahiller Emini Hoca Yunus ordusunu da yenerek egemenliğini sağlamlaştırdı. Daha sonra, Eşrefoğlu ve enteşe Türkmenlerini de yanına alarak Konya önlerine geldi. Konya’yı zaptederek Gıyaseddin Siyavuş’u Selçuklu tahtına geçirdi.
O sırada Selçuklular, edebi dil olarak Farsça’yı, devlet işlerinde ise Arapça’yı kullanıyorlardı. Halk ise bu iki dilin dışında, kendi öz dili olan Türkçe’yi kullanmayı sürdürüyordu.
Mehmet Bey, millet olarak yaşamanın ilk şartı olarak, dil birliğinin sağlanması gerektiğine inanıyordu. Kendi dilini ve kültürünü hor gören, başka kültürlerin egemenliğine girmeyi yücelik sanan, bu yoz anlayışa tepki gösteriyordu. Konya’nın alınmasından sonra, 1277 tarihli ünlü fermanını yayınladı. Türkçe’den başka bir dil konuşulmasını yasakladı. O’nun bu fermanı Anadolu’da uzun yıllar yankılanmış ve günümüze kadar gelmiştir.
Konya’yı yeniden ele geçiren Moğollar, Karamanoğulları üzerine yürüdüler. Küçük bir orduyla Moğollara karşı savaşan Mehmet Bey, kardeşleri Tanu ve Zekeriya ile birlikte şehit düştü.
Mehmet Bey askeri ve idari yönden bilgili ve yetenekli bir devlet adamı idi. Hayatı boyunca bilim ve sanat adamlarını etrafında toplamış, onlara büyük değer vermiştir.
